Vì sao người mua chưa sẵn sàng bỏ tiền vào bất động sản?

“Giá bất động sản đang ở mức cao chính là rào cản lớn đối với người có nhu cầu mua nhà, mặc dù nhu cầu vẫn đang gia tăng và lãi suất vay vốn hiện đang có lợi…”, TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia nhận xét tại Hội nghị "Bất động sản Việt Nam - VRES 2024".

Theo ông Lực, tính đến hết tháng 9/2024, tổng dư nợ tín dụng trong lĩnh vực bất động sản đã đạt 3,15 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 21% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Mặc dù cho vay trong lĩnh vực này đã tăng 9,15%, vượt qua mức tăng trưởng tín dụng chung là 9%, nhưng cho vay trong lĩnh vực nhà ở chỉ tăng 4,6%, trong khi cho vay bất động sản kinh doanh lại tăng 16%.

Mặc dù lãi suất vay đã giảm đáng kể so với năm 2023, tạo thuận lợi cho người tiêu dùng, nhưng hiện nay, người dân vẫn chưa thực sự mặn mà trong việc vay vốn để đầu tư vào bất động sản. Nguyên nhân chủ yếu là do giá bất động sản vẫn duy trì ở mức cao, vượt quá khả năng tài chính của phần lớn người dân.

Theo TS Lực, để kích thích người dân đầu tư vào bất động sản, các doanh nghiệp cần đề ra những biện pháp để giảm giá hoặc duy trì mức giá ổn định cho một số dự án thông qua các hình thức khuyến mãi hợp lý, chấp nhận lợi nhuận thấp hơn nhưng bền vững.

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này nhấn mạnh rằng giá nhà đất vẫn là yếu tố cản trở lớn nhất đối với những người đang có nhu cầu mua nhà để ở. Mặc dù lãi suất vay đã giảm, nhưng với mức giá nhà đất cao như hiện tại, số tiền phải trả hàng tháng vẫn là gánh nặng đối với những người có thu nhập trung bình.

Bà Nguyễn Hoài An, Giám đốc cấp cao của CBRE chi nhánh Hà Nội, đã chỉ ra rằng sự tăng trưởng thu nhập không theo kịp với mức tăng của bất động sản, ảnh hưởng mạnh mẽ đến khả năng sở hữu nhà của người dân. Hiện tại, giá trung bình của chung cư mới đạt khoảng 64 triệu đồng/m2 (chưa tính VAT và phí bảo trì) trong quý 3/2024, tăng gần 26% so với cùng kỳ năm trước. Giá của các dự án sơ cấp tăng mạnh khiến giá thứ cấp cũng tăng theo, đạt khoảng 46 triệu đồng/m2, tăng gần 26% trong một năm.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), cho biết thị trường bất động sản Hà Nội vừa qua đã có hiện tượng tăng giá một cách bất thường từ phân khúc chung cư đến các phiên đấu giá, ảnh hưởng đến tâm lý của những người tham gia. Mức giá cao một cách "vô lý" đã khiến số lượng giao dịch thực tế có dấu hiệu giảm, khi càng nhiều người mua không còn chấp nhận mức tăng này.

Theo Chủ tịch VARS, có hai giải pháp cần triển khai mạnh mẽ: hạn chế các tác nhân gây tăng giá bất động sản và gia tăng nguồn cung nhà ở xã hội nhằm giải quyết bài toán cung - cầu. Chính sách thuế về bất động sản cũng cần được điều chỉnh để giảm bớt tình trạng đầu cơ, hạn chế đà tăng giá nhà đất. Biện pháp này cũng nhằm khuyến khích các chủ sở hữu dự án bỏ hoang tiến hành cho thuê hoặc bán, từ đó tăng nguồn cung cho thị trường.

Theo báo cáo từ Đoàn giám sát của Quốc hội, sau tác động của dịch Covid-19, thị trường bất động sản Việt Nam đã rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. Từ năm 2022 đến 2023, số lượng bất động sản cung cấp giảm mạnh trong khi giá nhà đất không ngừng tăng, vượt xa khả năng chi trả của người dân.

Ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nêu rõ rằng giá bất động sản tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM hiện đang không phù hợp với mức thu nhập thực tế của người dân. Nhiều khu đô thị hiện đang trong tình trạng bỏ hoang và dự án bị chậm tiến độ, dẫn đến lãng phí nguồn lực đất đai và vốn đầu tư.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy từ đoàn Bắc Kạn phản ánh rằng việc thổi giá, đầu cơ và thao túng thị trường đã tạo ra sự rối loạn trong hoạt động giao dịch. Mức giá nhà đất tại các đô thị lớn đang ngày càng cao một cách phi lý, khiến nhiều hộ gia đình gặp khó khăn trong việc sở hữu nhà ở, trong khi đó các nhà đầu cơ lại đang tận dụng để tích lũy chờ giá tăng.

Bà Thủy cho biết, trong những đợt sốt bất động sản, xu hướng người dân mua nhà để chờ giá tăng ngày càng gia tăng. Tâm lý này đã khiến giá nhà càng tăng cao hơn. Thêm vào đó, thị trường hiện vẫn đang thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung nhà ở cho người có thu nhập trung bình, trong khi lại dư thừa các sản phẩm căn hộ cao cấp.

Đoàn giám sát của Quốc hội đã kiến nghị Chính phủ và các cơ quan chức năng cần tiếp tục rà soát và điều chỉnh chính sách nhằm phát triển một thị trường bất động sản an toàn và bền vững. Cần thiết có biện pháp đa dạng hóa nguồn cung để đáp ứng nhu cầu về nhà ở, đồng thời chú ý đến an sinh xã hội. Đoàn giám sát cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải đưa giá bất động sản về mức hợp lý, ngăn chặn tình trạng thao túng và thổi giá.