Lại "nóng" vấn đề đánh thuế ngôi nhà thứ 2

Bộ Tài chính đã tiến hành nghiên cứu để xem xét thực hiện việc thu thuế đối với thu nhập cá nhân từ giao dịch chuyển nhượng bất động sản dựa trên thời gian mà cá nhân nắm giữ tài sản này, tương tự như những mô hình thuế đã được áp dụng tại một số quốc gia khác.

Mới đây, Bộ Tài chính đã có tờ trình gửi Chính phủ về việc xây dựng Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế). Tờ trình này bao gồm đề xuất điều chỉnh, bổ sung các quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế từ việc chuyển nhượng bất động sản nhằm đảm bảo tính đồng bộ với luật Đất đai sẽ có hiệu lực từ năm 2024.

Một điểm đáng chú ý trong đề xuất là việc thực hiện thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản có thể dựa trên thời gian nắm giữ tài sản. Mục tiêu của quy định này là nhằm giảm thiểu tình trạng đầu cơ và sốt ảo trong lĩnh vực bất động sản, điều mà nhiều quốc gia đã áp dụng thành công.

Luật sư Phạm Thanh Tuấn, thành viên Đoàn luật sư thành phố Hà Nội, một chuyên gia trong lĩnh vực pháp lý bất động sản, cho rằng đề xuất này của Bộ Tài chính có thể nhận được sự đồng tình cao từ phía người dân. Điều này xuất phát từ thực tế rằng nhiều hành vi giao dịch bất động sản trong thời gian ngắn thường mang tính đầu cơ.

Mức thuế thu nhập cá nhân sẽ được áp dụng cao hơn đối với hoạt động nắm giữ bất động sản ngắn hạn, và tỷ lệ thuế này sẽ giảm dần theo thời gian. Đây là một quy định đã được nhiều quốc gia khác thực hiện.

Tuy nhiên, Luật sư Tuấn nhấn mạnh rằng quy định này chỉ sẽ áp dụng đối với những trường hợp nắm giữ bất động sản ngắn hạn, tức là đầu cơ đất, và đáp ứng những yêu cầu từ Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ. Đối với trường hợp sở hữu nhiều bất động sản hoặc không sử dụng đất hiệu quả, Bộ Xây dựng hiện đang đề xuất đánh thuế với những cá nhân này.

Ngoài ra, nội dung dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), có liên quan đến quy định thuế cho thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản dựa theo thời gian nắm giữ, vẫn chưa có trong kế hoạch xây dựng luật và pháp lệnh năm 2024 và 2025.

Vì vậy, để đề xuất này có thể được xem xét, cần phải thêm vào Chương trình xây dựng luật và pháp lệnh cho năm 2025 hoặc 2026. Do đó, triển vọng hiện tại của đề xuất vẫn còn xa và chưa thể triển khai ngay trong năm 2025.

Liên quan đến đề xuất đánh thuế với những người sở hữu bất động sản thứ hai trở đi, Luật sư Tuấn cho biết hiện tại các phương pháp và cách thức áp dụng mức thuế này vẫn đang được cơ quan chức năng tiến hành nghiên cứu.

Ông nêu rõ rằng không nên áp dụng thuế đồng đều chỉ dựa trên số lượng bất động sản như việc đánh thuế cho ngôi nhà thứ hai. Thực tế, cần xem xét theo bối cảnh và giá trị thực tế của các tài sản, chứ không thể áp dụng chung cho tất cả.

Do đó, Luật sư Phạm Thanh Tuấn nhấn mạnh rằng việc áp dụng thuế bất động sản cần có sự kết hợp với việc cải thiện hạ tầng cũng như phát triển hệ thống thông tin về đất đai.

Theo quan điểm của TS Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, việc đánh thuế không phải là giải pháp khả thi cho thị trường bất động sản hiện nay, dù là đánh thuế cho bất động sản thứ hai hoặc theo thời gian nắm giữ.

Ông giải thích rằng mức giá chung cư hiện tại đã quá cao, từ 60-70 triệu đồng/m2, khiến nhiều người dân không thể đủ khả năng chi trả. Nhiều người mua chung cư không phải thực sự là người đầu tiên sở hữu mà có thể là những người nhận chuyển nhượng nhiều lần.

Bên cạnh đó, những cá nhân mua nhà với mục đích cho thuê không được xem là đầu cơ, vì họ vẫn đưa bất động sản vào sử dụng.

Vì vậy, TS Nghĩa cho rằng việc đánh thuế bất động sản sẽ gặp khó khăn. Bởi khi áp dụng thuế, cần tính toán để đảm bảo việc thu thuế có thể bù đắp cho chi phí phát sinh. Hơn nữa, để ngăn chặn đầu cơ, cần nhiều công việc và chi phí khác để đảm bảo sự công bằng cho người dân. Điều này có thể dẫn đến tổng chi phí thu vượt quá số thuế thu được.