Chủ tịch HoREA: "Nhà trọ được xem như một mô hình nhà ở xã hội, nhưng lại không được công nhận là nhà ở xã hội"

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, đã có những phát biểu quan trọng về tình hình phát triển nhà ở xã hội.

Theo ông Châu, nhà trọ thường được coi là một dạng mô hình nhà ở xã hội, nhưng lại không được công nhận chính thức trong lĩnh vực nhà ở xã hội. Đây là một vấn đề nghiêm trọng và bất cập cần phải được xem xét và điều chỉnh một cách kịp thời.

Tại tọa đàm mang tên "Nhà ở xã hội: Đột phá từ chính sách mới" do Báo Lao động tổ chức, ông Châu đánh giá rằng Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 đã đưa ra những bước tiến vượt bậc. Các chính sách trong lĩnh vực nhà ở hiện nay được coi là toàn diện và ưu việt nhất từ trước đến nay.

Một điểm mới nổi bật của Luật Nhà ở 2023 là việc hạn chế tình trạng chồng chéo giữa các quy định pháp luật. Luật này được thiết lập nhằm đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong quá trình thực hiện, giúp cho việc triển khai trở nên rõ ràng hơn. Đặc biệt, việc đưa vào chương trình sửa đổi Luật Thuế Thu nhập cá nhân trong thời gian tới cũng là một tin vui, hứa hẹn lợi ích cho những đối tượng liên quan đến nhà ở xã hội và cả các chủ nhà trọ.

Ông Châu cũng nhấn mạnh về ưu đãi tín dụng. Từ ngày 1/8/2024, Ngân hàng Chính sách Xã hội dự kiến áp dụng lãi suất cho vay ưu đãi cho nhà ở xã hội ở mức 6,6%. Tuy nhiên, mức lãi suất này lại đánh giá là chưa thực sự hợp lý, gây khó khăn không chỉ cho các nhà đầu tư phát triển mà cả với những người mong muốn sở hữu nhà ở xã hội.

Mặc dù Ngân hàng Chính sách Xã hội đã áp dụng các chính sách lãi suất thấp cho nhiều lĩnh vực khác, nhưng lại chưa mở rộng cho những người có nhu cầu về nhà ở xã hội. Điều này đã làm cho việc sở hữu nhà ở xã hội trở nên khó khăn hơn đối với những đối tượng cần thiết.

Theo ông Châu, Luật Nhà ở 2023 triển khai nhiều chính sách cải cách tích cực, nhưng các văn bản hướng dẫn thi hành vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề. Ông dẫn chứng trường hợp nhiều doanh nghiệp đã tự bỏ vốn để phát triển dự án nhà ở xã hội mà không nhận được bất kỳ ưu đãi nào từ phía nhà nước, lại vẫn bị yêu cầu kiểm toán, gây áp lực cho họ.

Về mặt thủ tục đầu tư, ông Châu chỉ ra rằng các quy định hiện hành vẫn có nhiều điểm bất cập. Hiệp hội đã liên tục kiến nghị tháo gỡ những rào cản này. Mặc dù Nghị định 115/2024 vừa ban hành đã điều chỉnh một số quy định, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc trong các vấn đề xây dựng và quy hoạch phân khu. Nhiều quy hoạch cũ chưa được cập nhật và điều chỉnh, dẫn đến tình trạng không hiệu quả. Ông Châu nhấn mạnh rằng việc điều chỉnh quy hoạch là rất cần thiết, nếu không sẽ gây trì trệ cho mọi hoạt động.

Chủ tịch HoREA đã nhấn mạnh rằng, nhà trọ có thể xem như là một loại hình nhà ở xã hội, nhưng hiện tại lại không được công nhận. Đây là một vấn đề không hợp lý cần được điều chỉnh.

Về mục tiêu xây dựng một triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030, ông Châu cho biết kết quả hiện đạt được vẫn còn rất hạn chế. Trên toàn quốc, chỉ có khoảng 10% kế hoạch được hoàn thành, trong khi TP.HCM chỉ đạt 2,39%.

Năm ngoái, TP.HCM đã bàn giao hai dự án nhà ở xã hội và hiện đang triển khai thêm tám dự án khác. Nếu các thủ tục được giải quyết thuận lợi, có thể sẽ có một dự án bổ sung. Tuy nhiên, với tiến độ này, số lượng các dự án vẫn quá ít so với nhu cầu thực tế.

Ông Châu nhấn mạnh rằng phát triển nhà ở xã hội cho thuê nên được coi là ưu tiên hàng đầu. Một khảo sát gần đây cho thấy, nhu cầu thuê nhà ở xã hội của công nhân và người lao động cao hơn nhiều so với mong muốn mua. Điều này phù hợp với khả năng tài chính và điều kiện sống của đại đa số người lao động.

Để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, ông Châu khuyến nghị cần tập trung vào các yếu tố quan trọng như quỹ đất, hỗ trợ tín dụng và đơn giản hóa thủ tục đầu tư. Chi phí mua đất cần được cân nhắc đầy đủ và lãi suất cho vay nên được giảm, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người mua. Việc phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt ở TP.HCM, là nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi sự cộng tác và hỗ trợ từ toàn xã hội để đạt được các mục tiêu đã đề ra.