Người mua nhà ngại vay vì giá quá cao

Giá bất động sản hiện cao ngất khiến người mua nhà ngại vay vốn. Chị Phượng, cư trú tại quận 1, TP HCM, nhận thấy lãi suất ngân hàng đang ở mức thấp nhưng vẫn không dám vay tiền để mua nhà vì giá vẫn duy trì ở mức cao.

 Chị, một điều dưỡng trưởng tại một bệnh viện trong quận, cho biết ngân sách cho việc mua nhà của mình vào khoảng 3 tỷ đồng, trong đó đã tiết kiệm được 2 tỷ đồng và dự định vay thêm 1 tỷ từ ngân hàng. Chị Phượng mong muốn tìm một căn hộ có hai phòng ngủ tại khu vực gần quận 7. Tuy nhiên, sau một tuần khảo sát thị trường, chị cảm thấy lo lắng vì giá cả hiện tại vẫn quá cao so với giá trị thực tế của căn hộ.

"Có thể là do tình hình thiếu hụt nguồn cung trên thị trường khiến giá nhà tăng cao. Tôi muốn kiên nhẫn chờ đợi cho đến khi thị trường tốt lên và có nhiều lựa chọn hơn," chị chia sẻ về lý do chưa quyết định mua nhà vào thời điểm này.

Tình hình bất động sản tại khu vực Tây TP HCM, đặc biệt là các khu tái định cư, chung cư và nhà phố ở huyện Bình Chánh, cũng đang có nhiều diễn biến. Ông Ngọc, một nhà đầu tư ở TP Thủ Đức, cho biết hiện ông không mặn mà với việc vay vốn đầu tư bất động sản do nhận thấy giá cả vẫn đang cao, thanh khoản yếu và có nguy cơ lớn bị "chôn vốn". Theo ông, lãi suất vay không còn là vấn đề quan trọng nhất vào lúc này, mà chính là sự thiếu hụt nguồn cung đa dạng để tìm kiếm sản phẩm phù hợp với số tiền đầu tư.

"Hiện nay có quá ít dự án được mở bán, dẫn đến sự độc quyền trong giá cả khiến chi phí mua nhà leo thang. Nếu chỉ nhìn vào việc mua để ở, tôi chưa chắc có lãi. Tôi sẽ chờ khi thị trường sôi động hơn và giá cả ổn định lại trước khi quyết định vay vốn," ông Ngọc nói thêm.

Trên thực tế, giá nhà đã tăng liên tục trong thời gian qua, đặc biệt là phân khúc chung cư. Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), chỉ số giá căn hộ tại Hà Nội và TP HCM trong quý II đã tăng lần lượt 58% và 27% so với năm 2019. Hơn 80% nguồn cung mở bán năm nay có giá từ 50 triệu đồng mỗi m2 trở lên, trong khi các khu ngoại ô giao động từ 40-80 triệu đồng mỗi m2 và khu trung tâm lên đến hơn 100 triệu đồng mỗi m2.

Diễn biến này thể hiện rõ nét qua tình trạng ảm đạm trong hoạt động cho vay bất động sản từ các ngân hàng. Dù nhiều chương trình ưu đãi lãi suất được tung ra, nhưng tín dụng cho phân khúc này vẫn tăng trưởng chậm. Trong tháng 9, các ngân hàng quốc doanh đang áp dụng các gói vay mua nhà với lãi suất từ 5,2-8,5% mỗi năm. Các ngân hàng thương mại cổ phần có mức lãi suất từ 6,6-9,5%, trong khi các ngân hàng nước ngoài như Woori Bank hay Shinhan Bank có lãi suất ưu đãi khoảng 5,5-7,5% tùy thuộc vào từng kỳ hạn.

Tóm lại, lãi suất vay mua nhà hiện đang ở mức ổn định, thấp hơn khoảng 2% so với đỉnh điểm của quý I/2023 và tương đương với giai đoạn 2021-2022 (thời điểm xảy ra dịch Covid-19). Mặc dù vậy, dòng tín dụng từ ngân hàng cho bất động sản trong nửa đầu năm vẫn chưa thật sự tích cực. Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM, vào cuối tháng 7, dư nợ bất động sản trên địa bàn chỉ tăng 4,6% so với cuối năm 2022, trong đó cho vay kinh doanh bất động sản tăng 10,3%, còn cho vay bất động sản tiêu dùng chỉ tăng 1,2%. Điều này cho thấy mặc dù cầu vay mua nhà đã phục hồi, nhưng người dân vẫn còn tâm lý thận trọng khi đi vay.

Đại diện một chi nhánh ngân hàng quốc tế cho biết rằng tín dụng nhà ở đang gặp khó khăn trong việc tăng trưởng khiến các ngân hàng cảm thấy lo lắng, buộc phải liên tục đưa ra các chương trình khuyến khích tín dụng. "Các chương trình 'vay nợ mới trả cũ' cũng đang được triển khai nhưng hiệu quả vẫn còn khá hạn chế," ông cho biết thêm.

Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, nhu cầu vay mua bất động sản vẫn rất cao, nhưng người dân đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sản phẩm phù hợp với tài chính của mình. "Giá nhà vẫn duy trì ở mức cao trong thời gian qua là lý do khiến nhiều người e dè khi vay mua nhà," ông chia sẻ.

Ông Phan Lê Thành Long, CEO AFA Group, bày tỏ nhiều kỳ vọng vào việc lãi suất thấp sẽ dẫn đến dòng tiền chảy vào bất động sản, nhưng thực tế lại diễn ra ngược lại khi dòng tiền còn chảy vào kênh tiết kiệm ngân hàng. Chính sự cao của giá nhà khiến những người có nhu cầu vay mua nhà phải suy tính kỹ lưỡng, trong khi các nhà đầu tư cũng khó khăn để đạt được lợi nhuận dự kiến (với lãi suất cho thuê chỉ khoảng 3-4%, thấp hơn lãi suất ngân hàng).

Để vay mua một căn hộ thuộc phân khúc bình dân dưới 2 tỷ đồng, theo VARS, mỗi gia đình cần có thu nhập tối thiểu khoảng 35-40 triệu đồng mỗi tháng để đảm bảo khả năng chi trả nợ vay cùng với các chi phí sinh hoạt khác. Trong khi đó, mức thu nhập trung bình của các gia đình đô thị hiện chỉ dao động từ 10-20 triệu đồng mỗi tháng. Giá cả và thanh khoản thấp chính là rào cản lớn khiến dòng tiền chưa thể dịch chuyển vào bất động sản như mong đợi.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS, cho rằng động lực tăng trưởng tín dụng phụ thuộc vào bất động sản, đặc biệt là ở nhu cầu vay mua nhà. Do đó, để kích thích thị trường này, cần có các chính sách giúp điều chỉnh giá bất động sản sao cho phù hợp với mức thu nhập của người dân. Bên cạnh đó, cần tháo gỡ các khó khăn về pháp lý cho doanh nghiệp để giảm chi phí và tạo điều kiện thuận lợi trong việc cung cấp tín dụng nhằm thu hút dòng vốn trở lại thị trường bất động sản.

Các chuyên gia kinh tế khuyên rằng người vay cũng nên thật sự thận trọng trước khi quyết định mua bất động sản trong giai đoạn này. Theo Chuyên gia bất động sản cá nhân Lê Quốc Kiên, khi vay mua nhà, người vay cần có nguồn thu nhập ổn định từ lương cùng với ít nhất 40-50% vốn tự có, phần còn lại sẽ được ngân hàng hỗ trợ để duy trì khả năng trả nợ, tránh tạo gánh nặng tài chính.

Ông Kiên cũng nhấn mạnh rằng người tiêu dùng nên dành tối đa 40% tổng thu nhập hàng tháng cho việc chi tiêu nhà ở, để bảo đảm đáp ứng đủ các nhu cầu cơ bản trong đời sống hàng ngày. Do đó, bên cạnh việc so sánh lãi suất vay từ các ngân hàng để lựa chọn gói vay hợp lý, người mua bất động sản cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng về quản lý dòng tiền và khả năng hoàn trả nợ. Nếu không lập kế hoạch cụ thể và hợp lý, việc trả lãi và gốc hàng tháng có thể tạo ra những áp lực lớn về tài chính trong cuộc sống.