Ngoài giá cao, đâu là nguyên nhân chính khiến người vay mua nhà “chùn bước” dù lãi suất hạ nhiệt?
Nguồn cung bất động sản hiện đang tiếp tục khan hiếm, không đa dạng như trước đây, khiến cho sự lựa chọn của người mua trở nên hạn chế. Điều này là một trong những nguyên nhân khiến người tiêu dùng do dự trong việc đầu tư vào bất động sản vào thời điểm cuối năm, theo nhận định của Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh.
Thông thường, quý 4 là thời điểm nhộn nhịp nhất của thị trường bất động sản, vì nhiều người dân có tâm lý mua nhà để chuẩn bị đón Tết. Tuy nhiên, năm nay, tình hình giao dịch trở nên ảm đạm do nhiều người không mặn mà với việc chi tiền. Mặc dù lãi suất cho vay mua nhà cố định trong 5 năm của các ngân hàng hiện chỉ dao động từ 8 đến 8,5%, thấp hơn nhiều so với các năm trước.
Theo TS. Vũ Đình Anh, lý do cho tình trạng này bao gồm sự phục hồi của thị trường bất động sản chưa hoàn toàn vững chắc. Bên cạnh đó, giá bất động sản ở nhiều phân khúc như căn hộ hay nhà riêng đã tăng rất mạnh kể từ đầu năm, có thể lên tới hàng chục phần trăm, điều này đã khiến người tiêu dùng cần thêm thời gian để tính toán và cân nhắc trước khi ra quyết định.
Thêm vào đó, nguồn cung bất động sản vẫn chưa được cải thiện đáng kể, khiến sự lựa chọn cho người mua trở nên hạn hẹp hơn. Trước đây, khoảng 5 năm, người tiêu dùng thường sẵn sàng vay tiền nhờ có nhiều sản phẩm chất lượng với mức giá hợp lý. Tuy nhiên, hiện tại, họ đang ngày càng thận trọng hơn trước bối cảnh giá bất động sản vẫn cao và tiềm năng tăng giá trong tương lai khó đạt được.
Lãi suất dù đã có xu hướng giảm nhưng vẫn ở mức khá cao, không đủ hấp dẫn cho nhu cầu vay mua nhà, nhất là khi nền kinh tế hiện tại vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu tư đã vay vốn trong giai đoạn thị trường bùng nổ trước đó vẫn còn đang gặp khó khăn với những bất động sản không thể chuyển nhượng được.
Do đó, thay vì phải đối mặt với rủi ro tài chính từ việc vay tiền, TS. Ánh cho rằng việc thuê nhà có thể trở thành xu hướng hợp lý hơn trong tình hình thị trường hiện tại.
Giá nhà ở tăng vọt là một trong những nguyên nhân khiến tâm lý của các nhà đầu tư và người mua nhà trở nên lo lắng. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối tháng 9, tổng dư nợ tín dụng bất động sản đạt khoảng 3,15 triệu tỷ đồng, chiếm gần 21% tổng dư nợ của nền kinh tế. Trong đó, cho vay kinh doanh bất động sản tăng 16%, trong khi cho vay mua nhà chỉ tăng 4,6%. Dù có dấu hiệu cải thiện so với năm ngoái, mức độ gia tăng này vẫn cho thấy nhu cầu vay mua nhà đất khá thấp trong dân cư.
Ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, nhận định giá nhà đang giữ ở mức cao, mặc dù nhiều nhà đầu tư đã đưa ra các chính sách ưu đãi, kích cầu. Ngay cả khi lãi suất cho vay mua nhà giảm xuống 2-3% so với năm ngoái, thu nhập thực tế của người dân vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
"Người dân nhận thấy giá nhà quá cao và họ buộc phải lựa chọn cách tạm hoãn đầu tư, chờ đợi thị trường quay về với những sản phẩm giá hợp lý hơn", ông Lực cho biết.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), cho rằng nhu cầu mua nhà ở các đô thị lớn vẫn tồn tại nhưng chỉ tập trung vào phân khúc căn hộ bình dân và giá cả hợp lý. Tuy nhiên, phân khúc này đã gần như biến mất tại TP HCM từ năm 2021 và tại Hà Nội vào năm 2023, với 80% dự án được mở bán từ đầu năm đều thuộc nhóm cao cấp trở lên.
Thực trạng này đã khiến giá nhà ở tiếp tục gia tăng, vượt xa khả năng chi trả và tốc độ gia tăng thu nhập của đa số người dân. Mặc dù nhu cầu về nhà ở giá hợp lý là rất lớn, nhưng phân khúc này gần như bị lãng quên, theo ý kiến của ông Đính.
