TP HCM: Kết quả rà soát hàng ngàn dự án sử dụng đất

Hơn 3.000 dự án đã được đánh giá kỹ lưỡng, sau nhiều năm, địa phương ghi nhận có 112 dự án chưa tập trung sử dụng đất, gặp khó khăn trong việc đưa đất vào sử dụng.

UBND TP HCM đã gửi một báo cáo tới Bộ Tài nguyên và Môi trường về công tác rà soát và xử lý các dự án không thực hiện đúng kế hoạch sử dụng đất.

Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM phối hợp với các địa phương thực hiện nghị quyết 21/2017 của HĐND TP HCM nhằm quản lý quy hoạch đô thị và giải quyết các dự án triển khai chậm trên địa bàn thành phố. Khu đô thị mới tại Nam TP đã giải phóng mặt bằng hơn 1.800 ha, với tỷ lệ đạt hơn 66%.

Kết quả rà soát cho thấy có 176 dự án cần phải được điều chỉnh hoặc hủy bỏ do không tuân thủ kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện, qua đó ảnh hưởng đến quyền lợi của những người đang sử dụng đất theo Điều 49 Luật Đất đai năm 2013.

Để thực hiện chỉ đạo của Thành ủy, HĐND TP HCM, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành rà soát và báo cáo tình hình thực hiện dự án trong kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2015-2019 trên địa bàn thành phố. Báo cáo nêu rõ tình hình thực hiện các dự án đã có quyết định giao đất, cho thuê đất trong khoảng thời gian này, kèm theo công văn về việc điều chỉnh hoặc hủy bỏ các dự án không thực hiện trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm tại cấp huyện.

Cụ thể, cơ quan chức năng đã rà soát tổng cộng 3.009 dự án, với tổng diện tích khoảng 16.947 ha, trong đó bao gồm các dự án không đưa đất vào sử dụng và chậm tiến độ.

Tuy nhiên, báo cáo không có sự phân loại và danh sách cụ thể các dự án không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ theo quy định của Điều 64 Luật Đất đai năm 2013.

Năm 2023, sau khi thực hiện yêu cầu của Sở Tài nguyên và Môi trường, qua rà soát tại 19 quận, huyện, đã tổng hợp được 112 dự án không tiến hành sử dụng đất theo đúng tiến độ. Dù vậy, danh sách này còn thiếu sót nhiều thông tin và một số trường hợp không đáp ứng đủ tiêu chí của dự án không sử dụng đất.

Vào tháng 10-2023, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có công văn nhắc nhở các đơn vị gửi báo cáo tình hình.

Ngoài ra, Sở cũng đã tiến hành thanh tra và kiểm tra 97 dự án được nhà nước cho thuê đất có dấu hiệu việc không đưa đất vào sử dụng.

Theo kết luận thanh tra số 5357/KL-STNMT vào tháng 6-2023, cũng như kết luận thanh tra số 5279/KL-STNMT vào tháng 6-2024, không có dấu hiệu vi phạm rõ ràng nào từ các nhà đầu tư dự án về việc không thực hiện sử dụng đất hoặc chậm tiến độ theo quy định pháp luật đất đai, do đó chưa có cơ sở để xử lý.

UBND TP HCM đã báo cáo rằng chưa có phương án xử lý cho các dự án không sử dụng đất hoặc chậm tiến độ, mà giao cho sở, ngành và các địa phương tiếp tục theo dõi và xử lý theo quy định hiện hành.

Ngoài ra, UBND TP HCM cũng chưa thực hiện việc công khai thông tin liên quan đến các dự án chậm tiến độ sử dụng đất.

Trong quá trình phát triển, TP HCM đã hình thành nhiều khu đô thị lớn. Tuy nhiên, cùng với sự thay đổi liên tục của các quy định về đất đai, đầu tư và xây dựng, việc triển khai thực hiện các thủ tục gặp không ít khó khăn và vướng mắc.

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 và 2013, những dự án trong các khu đô thị mới sẽ được Nhà nước thực hiện việc thu hồi, bồi thường và giao cho nhà đầu tư thực hiện. Thế nhưng, thực tế có rất nhiều dự án được cơ quan có thẩm quyền thu hồi, tạm giao đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ trước và sau khi các luật này có hiệu lực, trong đó chủ đầu tư tự thương lượng và thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với các hộ gia đình, cá nhân có đất trong dự án.

Quá trình bồi thường và giải phóng mặt bằng thường kéo dài, trong khi giá đất liên tục biến động và tăng nhanh. Điều này dẫn đến việc càng kéo dài thời gian triển khai dự án thì càng gặp khó khăn trong việc thỏa thuận bồi thường. Thêm vào đó, một số nhà đầu tư gặp khó khăn về vốn và năng lực cũng là lý do chính dẫn đến sự trì trệ trong việc thực hiện dự án.