Quy hoạch Thủ đô xác định 5 không gian phát triển
Quy hoạch Thủ đô Hà Nội là bước đi cụ thể hóa theo Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị, nhằm định hình phương hướng và nhiệm vụ phát triển Thủ đô. Quy hoạch này được xây dựng với “tầm nhìn mới - tư duy mới toàn cầu, tư duy Thủ đô và hành động Hà Nội”, không chỉ tạo ra những “cơ hội mới - giá trị mới” mà còn hướng đến một Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”. Mục tiêu là chuẩn bị cho kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam cả trong ngắn hạn lẫn dài hạn.
Cấu trúc quy hoạch dựa trên các yếu tố văn hóa, văn hiến, văn minh và hiện đại, với triết lý phát triển mang tính nhân văn. Với các định hướng như “Phát sáng nhân tài; Khai phóng trí tuệ; Lan tỏa nhân văn; Hòa điệu thiên nhiên; Tiến cùng thời đại”, quy hoạch khẳng định “con người là trung tâm của sự phát triển”. Hình ảnh Thủ đô Hà Nội được phác thảo với các tiêu chí như: “Thủ đô văn hiến - kết nối toàn cầu - thanh lịch hào hoa - phát triển hài hòa - thanh bình thịnh vượng - chính quyền phục vụ - doanh nghiệp cống hiến - xã hội niềm tin - người dân hạnh phúc”.
Quy hoạch Thủ đô Hà Nội nêu rõ 5 quan điểm phát triển chung và 3 quan điểm tổ chức không gian, nhằm thực hiện các mục tiêu chiến lược đến năm 2030 và 2050.
Tầm nhìn đến năm 2030, Hà Nội sẽ trở thành một Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, thân thiện với môi trường, một thành phố thông minh, nơi tập hợp những tinh hoa văn hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng. Địa phương này còn cần phải có sức cạnh tranh cao, phát triển tương đương các thủ đô của các nước phát triển trong khu vực, đồng thời là động lực thúc đẩy sự phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng, đóng vai trò chính trong nền kinh tế quốc gia.
Đến năm 2050, Hà Nội hướng đến hình ảnh một thành phố toàn cầu, xanh, thông minh, thanh bình và thịnh vượng – thể hiện vị thế hùng cường của Việt Nam. Thành phố sẽ có sự phát triển toàn diện trong kinh tế, văn hóa và xã hội, với chất lượng sống cư dân cao và nơi đáng sống cũng như cống hiến cho tất cả mọi người.
Để thực hiện các mục tiêu này, Quy hoạch Thủ đô đã đề ra năm nhiệm vụ trọng tâm cùng với bốn khâu đột phá phát triển.
Cụ thể, năm nhiệm vụ trọng tâm bao gồm: bảo vệ môi trường và cảnh quan; phát triển đô thị và nông thôn; phát triển kinh tế; phát triển văn hóa - xã hội; phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Bốn khâu đột phá trong phát triển Thủ đô là: cải cách thể chế và quản trị; đầu tư hạ tầng đồng bộ, hiện đại và kết nối; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy khoa học công nghệ; cải thiện đô thị, môi trường và cảnh quan.
Các phương án tổ chức hoạt động kinh tế - xã hội trong Quy hoạch Thủ đô được thiết lập theo mô hình: Năm không gian phát triển, Năm hành lang và vành đai kinh tế, Năm trục động lực phát triển, Năm vùng kinh tế, xã hội, và Năm vùng đô thị.
Cụ thể, 5 không gian phát triển bao gồm: sử dụng hiệu quả không gian trên cao, không gian ngầm dưới mặt đất, không gian công cộng, không gian văn hóa - sáng tạo, và không gian số.
Năm hành lang và vành đai kinh tế được thiết lập theo các tuyến đã xác định trong Quy hoạch tổng thể quốc gia, bao gồm các hành lang kinh tế quan trọng như hành lang phía Bắc, Đông Bắc, Bắc - Nam, Tây - Bắc, và vành đai kinh tế vùng Thủ đô.
Năm trục động lực phát triển bao gồm các tuyến sông Hồng, trục Hồ Tây - Cổ Loa, trục Nhật Tân - Nội Bài, trục Hồ Tây - Ba Vì, và trục phía Nam.
Năm vùng kinh tế - xã hội bao gồm: vùng Trung tâm, vùng phía Đông, vùng phía Nam, vùng phía Tây, và vùng phía Bắc.
Năm vùng đô thị được xác định bao gồm: vùng đô thị Trung tâm, vùng thành phố phía Tây, vùng thành phố phía Bắc, vùng đô thị phía Nam, và vùng đô thị Sơn Tây - Ba Vì.
