Nâng tầm đô thị Đồng Nai

Quy hoạch tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021-2030, với tầm nhìn đến năm 2050, hướng tới việc phát triển một hệ thống đô thị hiện đại, đồng bộ và nâng cao chất lượng cuộc sống, nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Theo thông tin từ Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai, hiện tại tỉnh đã hoàn tất quy hoạch cho 11 đô thị và đang tiến hành rà soát, điều chỉnh. TP Biên Hòa đã được phê duyệt phác thảo quy hoạch tổng thể, cùng với các đô thị Nhơn Trạch, Long Thành và Trảng Bom; và đang tích cực thực hiện các bước lập đồ án quy hoạch tiếp theo.

TP Biên Hòa hiện đã phê duyệt 10 trên tổng số 21 phân khu trong quy hoạch đô thị phân khu. Đô thị Nhơn Trạch đã hoàn thành phê duyệt 2 trên 12 phân khu. TP Long Khánh đã chính thức phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch cho đầy đủ 10 phân khu hiện có, và đang trong quá trình chuẩn bị cho các đồ án quy hoạch.

Giám đốc Sở Xây dựng, Hồ Văn Hà, cho biết tỉnh sẽ nhanh chóng triển khai quy hoạch cho 19 đô thị đã xác định trước năm 2030, trong đó chú trọng nâng cấp các đô thị lớn như Biên Hòa, Nhơn Trạch, Long Thành, và Trảng Bom. Đồng thời, tỉnh sẽ phủ kín quy hoạch phân khu với tỷ lệ 1/2.000 để thu hút đầu tư hiệu quả.

Dự kiến, đến năm 2030, Đồng Nai sẽ phát triển thêm 19 đô thị, nâng tổng số lên 26 đô thị vào năm 2045. TP Biên Hòa đang gánh chịu nhiều thiếu sót về tiêu chí đô thị loại I, trong khi dân số hiện nay đã vượt qua 1,1 triệu người. Thành phố hiện không đủ bãi đậu xe, công viên cây xanh, cùng các dịch vụ tiện ích cần thiết cho cộng đồng. Diện tích đất công cộng chỉ đạt 1,3 m2/người, so với mức tối thiểu 1,5 – 2 m2/người, và cây xanh hiện chỉ 1,5 m2/người trong khi yêu cầu là 10 - 15 m2/người.

Bên cạnh đó, đường giao thông cũng chưa đạt yêu cầu với mật độ chỉ 0,97%, trái ngược với mức cần thiết từ 16% đến 24%. Tình trạng thiếu nhà vệ sinh công cộng cũng đang gây khó khăn cho người dân.

Các khu vực đông dân cư như phường Trảng Dài, Long Bình, và Tân Phong hiện đang phải đối mặt với tình trạng hạ tầng giao thông quá tải, dẫn đến ùn tắc vào giờ cao điểm, đồng thời có nguy cơ ngập úng khi có mưa lớn, đặc biệt là tại đường Đồng Khởi và Quốc lộ 51.

Trước thực trạng ngập nước tại đường Đồng Khởi giáp ranh với phường Trảng Dài và Tân Phong, ông Nguyễn Thọ cho biết tình hình ngập đã xảy ra nhiều lần trong mùa mưa 2024. Ông cho rằng dự án chống ngập chỉ giải quyết phần ngọn, mà không cải thiện tình trạng ngập một cách có hệ thống; nguyên nhân chính là do sự lấn chiếm suối, cần có biện pháp khơi thông để trả lại tình trạng tự nhiên.

Để thúc đẩy nhanh quá trình lập quy hoạch và chỉnh trang đô thị, Chủ tịch UBND TP Biên Hòa, Nguyễn Phong An, nhấn mạnh sự cần thiết phải điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất và gấp rút hoàn thiện phê duyệt các đề án quy hoạch chung và phân khu.

Trong nỗ lực tái thiết đô thị, TP Biên Hòa dự kiến sẽ thực hiện 4 phương án chính, bao gồm đầu tư thêm công viên, sân chơi, bãi đậu xe; kiến tạo lại các quảng trường; xây dựng các tuyến phố kiểu mẫu; và cải thiện điều kiện vệ sinh công cộng. Thành phố cũng sẽ nghiên cứu áp dụng mô hình phát triển đô thị nén nhằm tối ưu hóa không gian đô thị trong quy hoạch chi tiết giai đoạn sau.

Ông Nguyễn Thế Phong, Chủ tịch UBND huyện Nhơn Trạch, cho biết huyện đang đồng thời làm việc với các sở, ngành để khắc phục sự không đồng bộ trong các quy hoạch xây dựng và sử dụng đất. Ông cũng nhấn mạnh rằng mô hình đô thị Transit-oriented development (TOD) sẽ hỗ trợ địa phương giảm ùn tắc giao thông và khuyến khích việc sử dụng phương tiện công cộng.

Việc phát triển không gian ngầm kết hợp với mô hình TOD sẽ nâng cao chất lượng dịch vụ công cộng và giảm chi phí sinh hoạt. Mở rộng hệ thống giao thông công cộng để kết nối Nhơn Trạch với các khu vực lân cận, đặc biệt là các trung tâm kinh tế lớn như TP HCM, TP Biên Hòa và Long Thành, cũng sẽ là một trong những trọng điểm phát triển.

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, Võ Tấn Đức, khẳng định rằng mục tiêu tỉnh hướng đến là xây dựng hệ thống đô thị tiên tiến, hiện đại và thân thiện với môi trường sống. Tới năm 2030, Đồng Nai sẽ hình thành 6 chuỗi đô thị - dịch vụ - du lịch lớn tại các địa phương như Nhơn Trạch, Long Thành, Xuân Lộc, Vĩnh Cửu, Trảng Bom, Định Quán và TP Biên Hòa, với quy mô hàng ngàn hecta, khai thác tối đa các lợi thế tự nhiên xung quanh.

Theo TSKH, KTS Ngô Viết Nam Sơn, đối với các khu đô thị hiện hữu, TP Biên Hòa cần tập trung vào việc chỉnh trang, bảo đảm rằng hạ tầng giao thông có thể phục vụ xe cứu hỏa và xe cứu thương. Việc không nhất thiết phải cao tầng hóa sẽ giúp giảm áp lực dân số trong các khu đô thị cũ.

Có thể phát triển những khu đô thị mới với thiết kế hiện đại và không gian rộng rãi, đáp ứng nhu cầu của những cư dân yêu thích lối sống văn minh, từ đó giảm bớt tình trạng đông đúc và chật chội trong đô thị hiện tại, góp phần tạo dựng một TP Biên Hòa đa dạng về văn hóa và bản sắc địa phương.