Đường sắt cao tốc đi qua TP Nam Định ước lãi khoảng 400 triệu USD trong 30 năm

Thông tin từ Báo Chính phủ cho biết, liên quan đến việc báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của dự án đường sắt tốc độ cao, hiện vẫn còn một số lo ngại về hướng tuyến và bố trí ga liệu đã được tối ưu hóa.

Vào năm 2018, Bộ Giao thông Vận tải đã phát triển ba phương án hướng tuyến với sự hỗ trợ từ các chuyên gia quốc tế để tiến hành phân tích, đánh giá, và đưa ra sự đồng thuận với các địa phương.

Dựa trên những căn cứ đó, phương án tuyến được lựa chọn đã nhận được sự đồng thuận của 20/20 tỉnh, thành phố có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua, theo nguyên tắc "thẳng nhất có thể".

Gần đây, thực hiện theo chỉ đạo của Hội đồng thẩm định nhà nước, chủ đầu tư cùng với các tư vấn đã thực hiện rà soát lại toàn bộ hướng tuyến trên địa bàn.

Bộ GTVT đã gửi văn bản lấy ý kiến và tổ chức họp với UBND các tỉnh/thành phố liên quan về phương án hướng tuyến. Kết quả cho thấy 18/20 địa phương đã có văn bản yêu cầu giữ nguyên hướng tuyến như trong báo cáo nghiên cứu khả thi.

Riêng hai địa phương, Quảng Bình đề xuất điều chỉnh một vài vị trí trên cơ sở hướng tuyến năm 2018, bao gồm việc dịch chuyển vị trí ga, trong khi đó Thừa Thiên Huế yêu cầu điều chỉnh hướng tuyến về phía Đông, trước đó hướng tuyến được đề xuất đi về phía Tây.

Đối với những kiến nghị từ hai tỉnh này, chủ đầu tư đã chỉ đạo tư vấn tiếp nhận ý kiến để hoàn thiện hồ sơ dự án. Kết quả rà soát đã làm giảm chiều dài toàn tuyến từ 1.545 km xuống còn 1.541 km.

Về hướng tuyến đường sắt tốc độ cao qua thành phố Nam Định, Ban Quản lý dự án đường sắt cho biết, đã tiến hành nghiên cứu để đảm bảo phù hợp với quy hoạch ngành quốc gia cũng như quy hoạch của các vùng và tỉnh.

TP Nam Định được xem là trung tâm phía Nam vùng duyên hải Bắc Bộ, có quy mô dân số quy hoạch đến năm 2040 là 600.000 người; vùng này còn thu hút thêm các địa phương lân cận trong khu vực đồng bằng sông Hồng, với tổng số khoảng 4 triệu người.

Nơi đây là một đầu mối giao thông có nhu cầu vận tải lớn, theo dự báo vào năm 2050, nhu cầu đi và đến ga Nam Định sẽ đạt khoảng gần 3 triệu hành khách/năm.

Nếu tính toàn bộ chi phí đầu tư và vận hành trong 30 năm cho đoạn tuyến qua Nam Định (12 km), tổng chi phí ước tính khoảng 1,66 tỷ USD, trong khi lợi ích thu được khoảng 2,06 tỷ USD.

Điều này cho thấy việc khai thác tuyến đường sắt tốc độ cao qua khu vực TP Nam Định có lợi ích ước tính đạt khoảng 400 triệu USD trong vòng 30 năm so với phương án tuyến đường sắt đi thẳng mà không qua khu vực này.

Về vị trí và số lượng ga, Ban Quản lý dự án đường sắt cho biết, tuyến đường sắt tốc độ cao dài 1.541 km đi qua 20 tỉnh, thành phố, được bố trí 23 ga hành khách và 5 ga hàng.

Các ga được bố trí theo nguyên tắc: phù hợp với điều kiện hiện tại, quy hoạch phát triển của địa phương; được đặt tại khu vực trung tâm kinh tế chính trị của các tỉnh để tiếp cận các khu vực đô thị và khu vực có tiềm năng phát triển.

Ngoài ra, các nhà ga cũng đảm bảo khả năng kết nối tốt với hệ thống giao thông quốc gia và phương tiện giao thông công cộng; khoảng cách giữa các ga phải phù hợp để tạo ra không gian phát triển mới và khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai, đồng thời bảo đảm khả năng khai thác hạ tầng và phương tiện (đảm bảo khoảng cách tăng, giảm tốc).

Dựa trên nguyên tắc này, mỗi tỉnh sẽ có một ga khách, chiều dài trung bình khoảng 67 km/ga; riêng các tỉnh Hà Tĩnh, Bình Định, Bình Thuận sẽ có hai ga do quy hoạch đô thị lớn của các địa phương này. Hiện tại, vị trí các ga đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong quy hoạch tỉnh.

Ngoài ra, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi còn đề xuất một số ga tiềm năng trong quy hoạch như Nghi Sơn, Chân Mây, La Gi, Cam Lâm.

Khi các địa phương phát triển các đô thị với quy mô dân số lớn và có nhu cầu vận tải cao, Thủ tướng Chính phủ sẽ giao cho địa phương chủ trì thực hiện. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện tại, nhu cầu vận tải chưa đủ cao, việc đầu tư có thể dẫn đến khai thác không hiệu quả.

Liên quan đến hướng tuyến và vị trí ga, hiện tại các quy hoạch địa phương đã được thống nhất và tích hợp, dành hành lang đất để đầu tư cho tuyến đường sắt tốc độ cao.

Quy hoạch cho thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vẫn chưa được phê duyệt, nhưng phương án hướng tuyến và vị trí ga (gồm tổ hợp ga Ngọc Hồi, ga Thường Tín ở đầu tuyến tại Hà Nội; ga Thủ Thiêm và depot Long Trường ở điểm cuối tuyến tại TP HCM) đã được các thành phố thống nhất, tích hợp vào dự thảo quy hoạch và đã được Bộ Chính trị cơ bản đồng ý.

Gần đây, trong một cuộc khảo sát thực địa dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam diễn ra qua các tỉnh từ Hà Nội tới Nam Định và từ Khánh Hòa đến TP HCM của Ủy ban Kinh tế Quốc hội, đại diện từ Hà Nội đã nhấn mạnh rằng đây là hướng tuyến tối ưu dành cho Hà Nội.

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam sẽ xây dựng một tuyến đường sắt đôi, có khổ 1.435 mm, được điện khí hóa, với tốc độ thiết kế lên đến 350 km/h và tải trọng 22,5 tấn/trục; chiều dài chính tuyến khoảng 1.541 km; phục vụ vận chuyển hành khách và đáp ứng yêu cầu an ninh quốc phòng cũng như khả năng vận tải hàng hóa khi cần thiết.

Dự án có điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (TP Hà Nội) và điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP HCM).

Tuyến đường này đi qua 20 tỉnh, thành phố bao gồm: Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai và TP HCM.

Công trình tuyến dự kiến sẽ sử dụng ba loại kết cấu chính, bao gồm kết cấu cầu (chiếm khoảng 60% chiều dài tuyến), kết cấu hầm (khoảng 10%) và kết cấu nền đất (khoảng 30%).