Đồng Nai sẽ dời trung tâm hành chính về KCN Biên Hòa 1
Đồng Nai là một tỉnh thuộc khu vực Đông Nam Bộ, được thành lập từ việc hợp nhất hai tỉnh Biên Hòa và Long Khánh. Đây là tỉnh có dân số đông thứ năm toàn quốc, chỉ sau TP HCM, Hà Nội, Thanh Hóa và Nghệ An.
Tỉnh Đồng Nai hiện có 11 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 2 thành phố và 9 huyện. Toàn tỉnh có 159 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 33 phường, 9 thị trấn và 117 xã.
Trung tâm hành chính của tỉnh Đồng Nai tọa lạc tại số 236 đường Phan Trung, phường Tân Mai, TP Biên Hòa.
Theo kế hoạch, tỉnh Đồng Nai sẽ di dời trung tâm hành chính về khu vực Khu công nghiệp Biên Hòa 1 hiện nay.
Khu công nghiệp Biên Hòa 1 sẽ được di dời nhằm phục vụ cho kế hoạch chuyển đổi công năng thành Khu đô thị - thương mại - dịch vụ, đồng thời cải thiện môi trường. Khu công nghiệp này nằm ở phường An Bình, TP Biên Hòa.
Giai đoạn đầu của kế hoạch di dời sẽ hoàn tất vào tháng 12 tới, trong đó, khoảng 75 ha diện tích bên phía Nam của khu công nghiệp Biên Hòa 1 sẽ ảnh hưởng đến khoảng 10 công ty và một phần diện tích của 4 công ty khác.
Giai đoạn tiếp theo dự kiến hoàn thành trước tháng 12/2025, sẽ xử lý các doanh nghiệp nằm trong diện tích còn lại. UBND tỉnh Đồng Nai sẽ cụ thể hóa nhiệm vụ cho từng sở, ban, ngành và UBND TP Biên Hòa để triển khai đề án.
Ngoài ra, phương án bồi thường và di dời cho các tổ chức, hộ gia đình cũng sẽ được thực hiện, đảm bảo các doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 được di dời trước ngày 31/12/2025.
Khu công nghiệp Biên Hòa 1, lịch sử hình thành từ năm 1963, là khu công nghiệp đầu tiên tại Việt Nam. Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cho Đồng Nai phê duyệt kế hoạch chuyển đổi khu công nghiệp này thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ vào tháng 2/2014.
Vào tháng 1/2021, Chính phủ đã đồng ý việc loại bỏ Khu công nghiệp Biên Hòa 1 khỏi quy hoạch phát triển khu công nghiệp quốc gia. Tháng 2/2024, UBND tỉnh Đồng Nai đã phê duyệt đề án chuyển đổi công năng cho Khu công nghiệp Biên Hòa 1.
Theo đó, việc đầu tư cho Khu đô thị - thương mại - dịch vụ Biên Hòa 1 sẽ được chia thành hai dự án, với quy mô cụ thể cho từng khu vực, bao gồm khu vực trung tâm chính trị - hành chính tỉnh khoảng 44 ha và khu đô thị - thương mại - dịch vụ rộng hơn 286 ha.
Việc di dời Khu công nghiệp Biên Hòa 1 cần khoảng 7.500 tỷ đồng để bồi thường và giải phóng mặt bằng cho doanh nghiệp và người dân. Khu công nghiệp có diện tích hơn 330 ha với 76 doanh nghiệp đang hoạt động.
Trung tâm hành chính mới sẽ có quy mô 44 ha, nằm gần các tuyến giao thông lớn như QL 1 (Xa lộ Hà Nội) và QL 51, thuận lợi cho kết nối với metro và tuyến đường sắt nhẹ.
Khu vực này cũng có hạ tầng kỹ thuật tốt với cầu An Hảo, thuận lợi cho giao thông giữa trung tâm hành chính mới và trung tâm hành chính hiện tại. Trung tâm chính trị - hành chính mới sẽ phù hợp với kiến trúc tổng thể của đô thị Biên Hòa 1, tạo nên một không gian hài hòa giữa công trình và môi trường tự nhiên.
Đồng thời, khu vực có địa hình cao ráo, khả năng thoát nước tốt, cùng với cảnh quan sông Đồng Nai và sông Cái sẽ giúp cải thiện môi trường và tạo nét đặc trưng cho TP Biên Hòa.
Việc xây dựng trung tâm mới cũng nhằm khắc phục tình trạng thiếu tổ chức của các cơ quan hành chính hiện tại, giảm áp lực về quỹ đất trong đô thị cũ, đồng thời khai thác quỹ đất hiệu quả để phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh và TP Biên Hòa.
Theo quy hoạch tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021 - 2030, khu trung tâm hành chính mới sẽ nằm trong khu vực quy hoạch phía tây bắc của tỉnh, nơi tập trung đông dân cư và có tiềm năng phát triển đô thị mới.
Khu vực này không chỉ cải tạo đô thị hiện hữu mà còn phát triển không gian ven sông, làm cho nơi đây trở thành điểm nhấn văn hóa và lịch sử. Cù lao Hiệp Hòa sẽ được quy hoạch thành đô thị hiện đại, hài hòa với thiên nhiên sông Đồng Nai, trong khi khu vực hạ lưu sẽ phát triển các chức năng liên kết với hệ sinh thái sông.
Sân bay Biên Hoà cũng sẽ được phát triển như một đô thị sân bay, tạo điều kiện phát triển các khu dân cư và thương mại dịch vụ xung quanh.
Liên quan đến việc di dời trung tâm hành chính, vào năm 2008, Ban Thường vụ Trung ương đã đồng ý chủ trương di dời và xây dựng trung tâm hành chính của tỉnh tại khu đô thị mới Tam Phước, Long Thành. Tuy nhiên, dự án này đã không tiếp tục được triển khai do thiếu nguồn đầu tư và hạ tầng kỹ thuật chưa phát triển.
Mặt khác, việc kết nối giao thông giữa khu đô thị cũ và mới còn gặp nhiều khó khăn, do đó, phương án đầu tư cho trung tâm chính trị - hành chính tại khu vực Tam Phước đã trở nên không khả thi.