Nguyên nhân và giải pháp khắc phục ngập nước cho nhà đô thị

Hiện tượng ngập úng đô thị đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng tại nhiều địa phương trên cả nước như Hà Nội, TP.HCM, Quảng Ninh và Hải Phòng. Vậy đâu là nguyên nhân và giải pháp khắc phục hiệu quả hiện tượng này, cùng Xemnha tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

Để hiểu rõ nguyên nhân và giải pháp cho tình trạng này, ông Tạ Quang Vinh, Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng, đã có những chia sẻ chi tiết.

Nguyên nhân gây nên tình trạng ngập úng đô thị

Nguyên nhân khách quan:

• Biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu toàn cầu và mực nước biển dâng cao gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan. Những cơn mưa lớn và kéo dài, vượt quá khả năng thiết kế của hệ thống thoát nước hiện tại, là nguyên nhân chính gây ngập úng. Ví dụ, tại Hải Phòng vào đêm 08/6/2024, cơn mưa lớn kết hợp với thủy triều cường đã khiến hệ thống thoát nước của thành phố không thể vận hành, gây ngập lụt nghiêm trọng.
• Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng: Sự gia tăng mật độ bê tông hóa và việc cống hóa các kênh mương đã giảm khả năng thấm tự nhiên. Hiện tại, tỷ lệ đô thị hóa của Việt Nam đạt 42,6% với 902 đô thị, dẫn đến nhiều hệ thống thoát nước cũ kỹ không đáp ứng kịp tốc độ phát triển.

Nguyên nhân chủ quan:

• Quy hoạch và quản lý cao độ nền kém: Việc không xem trọng quy hoạch cao độ nền, khiến nhiều khu vực xây dựng cao hơn so với cao độ khống chế của toàn đô thị. Điều này dẫn đến ngập úng cục bộ ở những nơi có quy hoạch không đồng bộ.
• Hệ thống thoát nước thiếu đồng bộ: Hệ thống thoát nước của Việt Nam chủ yếu là hệ thống chung cho nước mưa và nước thải, nhiều đoạn đã được xây dựng từ lâu và không còn đảm bảo chất lượng. Kết nối giữa hệ thống thoát nước mới và cũ chưa hoàn chỉnh, gây ra tình trạng ngập lụt khi mưa lớn.
• Quy hoạch chuyên ngành thoát nước hạn chế: Theo Luật Quy hoạch năm 2017, quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật vùng tỉnh và đô thị chỉ áp dụng cho các thành phố trực thuộc Trung ương, gây khó khăn trong việc quản lý và đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước.
• Ý thức của người dân: Một trong những nguyên nhân khác là ý thức cộng đồng còn thấp. Việc xả rác bừa bãi xuống các mương thoát nước, hồ điều hòa, và lấp bịt ga thu nước là tình trạng phổ biến, làm cản trở dòng chảy của hệ thống thoát nước.

Cách khắc phục khi nhà đô thị bị ngập nước

Giải pháp 1: Sử dụng bao cát để ngăn nước tràn vào nhà

Khi mưa lớn bắt đầu, bạn có thể nhanh chóng sắp xếp các bao cát ngay trước cửa chính hoặc tại những vị trí dễ bị nước tràn vào. Cát khi ngấm nước sẽ trở nên đặc và giúp tạo một lớp chắn hiệu quả, ngăn nước chảy vào nhà. Đây là một giải pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để bảo vệ không gian sống khỏi tình trạng ngập lụt.

Giải pháp 2: Miếng chắn chống ngập cho cửa ra vào

Ngoài bao cát, bạn cũng có thể dùng các vật liệu như ván gỗ hoặc tấm nhựa mica để tạo rào cản trước cửa ra vào. Gỗ có khả năng thấm nước tốt, nên khi kết hợp với bao cát, nó sẽ tạo thành một lớp chắn kín, ngăn nước tràn qua các khe cửa. Đây là phương pháp tiện lợi mà bạn có thể tận dụng ngay từ những vật liệu sẵn có.

Giải pháp 3: Xây dựng gờ chắn chống nước

Nếu không gian sân trước nhà bạn đủ rộng, việc xây thêm một gờ chắn sẽ giúp ngăn nước mưa hoặc nước từ triều cường dâng lên. Gờ chắn được xây với độ cao hợp lý không chỉ ngăn nước hiệu quả mà còn giúp xe máy có thể dễ dàng ra vào. Đây là giải pháp bền vững và phù hợp cho những khu vực thường xuyên gặp ngập.

Giải pháp 4: Sử dụng hố ga nhựa thông minh

Tình trạng triều cường và ngập lụt từ hệ thống cống là vấn đề khó khăn với nhiều gia đình, đặc biệt tại các đô thị lớn như TP.HCM. Hố ga nhựa thông minh là giải pháp hiệu quả giúp ngăn nước bẩn tràn ngược từ cống thoát nước. Việc sử dụng loại hố ga này sẽ giảm thiểu đáng kể tình trạng nước tràn vào nhà qua đường ống thoát nước thải.

Giải pháp 5: Bơm nhựa vào hố ga để ngăn ngập

Một giải pháp hiệu quả khác để chống ngập là sử dụng hố ga nhựa thông minh, với độ bền cao lên đến hơn 30 năm. Quá trình lắp đặt nhanh chóng, chỉ mất từ 15 đến 30 phút, và việc thay thế cũng rất đơn giản. Điểm đặc biệt của loại hố ga này là khả năng ngăn nước cống xâm nhập vào mạch nước ngầm, điều mà các loại hố ga thông thường dễ gặp phải do dễ bị nứt sau thời gian sử dụng. Nắp hố ga kín giúp ngăn chặn mùi hôi, côn trùng và duy trì vệ sinh. Người dùng cũng có thể dễ dàng làm sạch hố ga định kỳ để đảm bảo hiệu quả sử dụng lâu dài.

Giải pháp 6: Sử dụng cửa chống ngập

Thiết bị cửa chống ngập là một giải pháp hiện đại, giúp ngăn nước tràn vào nhà với hiệu suất lên đến 98%. Điểm mạnh của loại cửa này là không đòi hỏi quá nhiều công sức và thời gian, phù hợp cho những ngôi nhà thường xuyên đối mặt với tình trạng ngập lụt do mưa lớn hoặc triều cường. Dù chi phí lắp đặt có thể cao hơn so với các phương pháp truyền thống, nhưng cửa chống ngập mang lại sự tiện lợi và hiệu quả vượt trội, không làm chủ nhà phải lo lắng mỗi khi mùa mưa đến.

Giải pháp 7: Cửa tự động - Giải pháp chống ngập toàn diện

Thay vì sử dụng bao cát và các biện pháp thủ công khác, bạn có thể chọn loại cửa tự động chống ngập để bảo vệ ngôi nhà mà không cần can thiệp thủ công thường xuyên. Loại cửa này giúp bạn an tâm ngay cả khi vắng nhà, vì nó sẽ tự động đóng kín để ngăn nước tràn vào. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những gia đình mong muốn một giải pháp lâu dài và hiệu quả mà không phải tốn quá nhiều thời gian chuẩn bị mỗi khi mưa lớn.

Kết luận, tình trạng ngập nước tại các khu đô thị là một vấn đề đáng lo ngại, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân. Để khắc phục tình trạng này, các biện pháp lâu dài cần đến sự phối hợp của cả chính quyền và người dân trong việc đầu tư cải thiện hệ thống thoát nước, nâng cấp cơ sở hạ tầng, và tăng cường ý thức bảo vệ môi trường. Cuối cùng, Xemnha.vn mong rằng bài viết trên sẽ giúp người dân đô thị đối phó tốt hơn với ngập lụt, đảm bảo cuộc sống an toàn và bền vững trong tương lai.