UBND TPHCM trình 'siêu đề án' metro, đến năm 2045 hoàn thành hơn 350km đường sắt đô thị

Chiều ngày 10/12, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã trình lên Hội đồng Nhân dân thành phố đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị theo yêu cầu của Kết luận 49 từ Bộ Chính trị. Mục tiêu đề ra là đến năm 2045, thành phố sẽ sở hữu hơn 350 km đường sắt đô thị.

Trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 20 Hội đồng Nhân dân TP.HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026, ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TPHCM, đã trình bày chi tiết tờ trình về kế hoạch phát triển hệ thống đường sắt đô thị theo Kết luận 49 ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị, yêu cầu tiến hành hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TPHCM vào năm 2035 theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Căn cứ theo quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP.HCM đến năm 2020, cùng tầm nhìn sau năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chiều dài tổng thể của mạng lưới đường sắt đô thị sẽ đạt 173 km. Hơn nữa, theo Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TPHCM đến năm 2040 và tầm nhìn đến năm 2060, hệ thống này được dự đoán lên tới khoảng 510 km.

Với xác định nguồn lực hợp lý và tổ chức thực hiện, thành phố đề xuất mục tiêu hoàn thành xây dựng các tuyến đường sắt đô thị theo quy hoạch đã được duyệt đúng theo Kết luận số 49 vào năm 2035.

Theo dự kiến, đến năm 2035, thành phố cần hoàn thiện khoảng 183 km mạng lưới đường sắt đô thị. Đối với năm 2045, thành phố sẽ bổ sung 168 km, nâng tổng chiều dài lên khoảng 352 km. Đến năm 2060, hoàn thiện thêm 159 km, để đưa tổng chiều dài mạng lưới tới 510 km.

Cũng theo kế hoạch cụ thể, đến năm 2035, TPHCM sẽ hoàn tất đầu tư khoảng 183 km (bao gồm 74 km đi trên cao và 109 km đi ngầm) với 148 ga (54 ga trên cao và 94 ga ngầm) thuộc 6 tuyến metro từ số 1 đến số 6. Tổng mức đầu tư sơ bộ ước tính gần 943 nghìn tỷ đồng (37,20 tỷ USD).

Đến năm 2045, TP.HCM sẽ hoàn thành thêm 168,36 km (với 120,71 km đi cao và 47,65 km đi ngầm) nhằm hoàn thiện 7 tuyến từ số 1 đến số 7, nâng tổng chiều dài lên khoảng 351,08 km với tổng mức đầu tư 512.109,44 tỷ đồng (21,36 tỷ USD).

Kế hoạch cho năm 2060 bao gồm việc xây dựng thêm các tuyến số 8, 9, 10 để đạt tổng chiều dài khoảng 510 km, với tổng mức đầu tư 576.922,57 tỷ đồng (24,06 tỷ USD).

Về nhu cầu vốn cho dự án, trong giai đoạn từ 2026 đến 2030, tổng nhu cầu cần khoảng 18,826 tỷ USD, TPHCM sẽ đề nghị ngân sách Trung ương hỗ trợ khoảng 4,74 tỷ USD. Trong giai đoạn 2031 đến 2035, tổng nhu cầu vốn là 17,51 tỷ USD, với đề nghị ngân sách Trung ương 3,02 tỷ USD.

Thời kỳ từ 2036 đến 2045 dự kiến nhu cầu vốn khoảng 26,17 tỷ USD, còn giai đoạn 2046 đến 2060 là khoảng 24,06 tỷ USD mà TPHCM không yêu cầu hỗ trợ ngân sách Trung ương.

Về phương pháp đầu tư và nguồn vốn, Ủy ban Nhân dân TPHCM dự định sử dụng hình thức đầu tư công là chủ yếu. Trong quá trình thực hiện đề án, thành phố sẽ nghiên cứu và thu hút các nhà đầu tư tham gia vào việc xây dựng các tuyến đường sắt đô thị với tiềm năng thương mại.

UBND TPHCM sẽ huy động vốn địa phương cho dự án metro từ ngân sách công, nguồn vượt thu, khai thác quỹ đất (TOD), phát hành trái phiếu chính quyền địa phương và các nguồn vốn khác.

Trong giai đoạn đầu tư,Ban Quản lý đường sắt đô thị thuộc UBND TPHCM sẽ là chủ đầu tư của các dự án.

Khi vào giai đoạn vận hành và khai thác, Công ty TNHH Một thành viên Đường sắt đô thị số 1 sẽ đảm nhiệm quản lý và khai thác.

Ngoài ra, UBND thành phố cũng sẽ nghiên cứu việc thành lập doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước trực thuộc UBND TPHCM để hỗ trợ quản lý dự án đường sắt đô thị. Doanh nghiệp này sẽ được phép huy động vốn và tổ chức thực hiện các công tác thiết kế, quản lý dự án, xây dựng và khai thác kinh doanh bất động sản gần nhà ga theo mô hình TOD.

Thông số kỹ thuật chủ yếu của hệ thống đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TPHCM sẽ đồng nhất: khổ đường 1435mm, đường đôi, điện khí hóa, tốc độ thiết kế từ 80-160 km/h; các đoàn tàu sẽ tự động vận hành và sử dụng hệ thống thông tin, điều khiển đoàn tàu qua tín hiệu vô tuyến.