Trả 30 tỷ đồng/m2 rồi bỏ cuộc giữa chừng: Kẽ hở 'chết người' trong đấu giá đất?

Tại phiên đấu giá đất gần đây ở Hà Nội, một người đã trả mức giá gây sốc lên đến 30 tỷ đồng/m² và sau đó đã quyết định dừng lại ở vòng cuối. Nhiều ý kiến cho rằng sự việc này xuất phát từ những kẽ hở trong quy trình đấu giá hiện tại.

Anh Trần Quang M., một nhà đầu tư bất động sản kỳ cựu, nhận định rằng cách tổ chức đấu giá nhiều vòng tạo ra cơ hội cho các nhà đầu cơ thao túng giá bất hợp lý và sau đó bỏ cuộc mà không mất tiền cọc.

Ông cho biết, nếu một người đưa ra mức giá 30 tỷ đồng/m² ở vòng thứ tư trong khi phiên đấu giá yêu cầu tối thiểu 6 vòng, thì ở các vòng sau, nếu không có ai vượt mức giá đó, lô đất sẽ không thành công trong việc đấu giá. Điều này cho phép người tham gia nhận lại tiền cọc mà không gặp bất kỳ rủi ro nào.

Anh M. nhấn mạnh rằng việc cần thiết phải tổ chức đấu giá qua nhiều vòng có thể thúc đẩy việc "thổi" giá không thực tế và gây ra tình trạng lãng phí tài nguyên của xã hội, khi phải tổ chức lại các phiên đấu giá.

Cùng quan điểm với anh M., chị Lê Thị Yến Nhi cho rằng mặc dù quy trình đấu giá qua nhiều vòng giúp điều chỉnh giá bất động sản gần hơn với giá thị trường, nó cũng dễ bị lợi dụng. Những người tham gia có thể loại bỏ các đối thủ cạnh tranh bằng cách đề xuất giá cao và sau đó dừng lại ở các vòng cuối cùng, để thu hồi tiền cọc.

Chị Yến Nhi đề xuất rằng chỉ nên tổ chức một vòng đấu giá, với người trả giá cao nhất được công nhận là người thắng cuộc, nhằm đảm bảo kết quả phản ánh đúng nhu cầu thị trường.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng thuộc Trường Đại học Nguyễn Trãi, cho rằng phương thức đấu giá qua nhiều vòng là một cách hiệu quả để tối ưu hóa giá trị đất đai. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng tình trạng người trả giá cao nhưng bỏ cuộc thường xuyên xảy ra, dẫn đến sự lãng phí tài nguyên.

Theo ông, thực trạng này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng đến uy tín của phiên đấu giá. Một vấn đề khác liên quan là giá khởi điểm thường không tương thích với giá thị trường, vì vậy nhiều nhà đầu tư có thể lợi dụng để tạo ra sự tăng giá không hợp lý.

Ông Huy cũng chỉ ra rằng thời gian thanh toán dài hoặc thiếu quy định cụ thể về tiến độ sử dụng đất đã dẫn đến tình trạng bỏ hoang đất đai, làm lãng phí nguồn lực.

Để khắc phục những vấn đề này, ông Huy đề xuất tăng mức giá khởi điểm lên cao hơn, đồng thời yêu cầu tiền đặt cọc cao hơn để buộc các nhà đầu tư tham gia nghiêm túc.

Hơn nữa, tiền đặt cọc nên tương ứng với giá đấu qua từng vòng để giảm thiểu tình trạng thổi giá ảo và phá hoại trong đấu giá.

Ông Huy cho rằng nên nâng tỷ lệ đặt cọc lên từ 30-50% giá khởi điểm và rút ngắn thời gian nộp tiền sau khi đấu giá thành công. Quy định nếu không nộp đủ tiền trong vòng 10-20 ngày thì quyền trúng đấu giá sẽ bị hủy bỏ.

Ông nhấn mạnh rằng việc định giá sát thị trường và tăng cường kiểm soát về tiền đặt cọc sẽ tạo ra một môi trường minh bạch, góp phần phát triển kinh tế bền vững và đảm bảo việc khai thác tối ưu nguồn lực đất đai.

Mới đây, sau phiên đấu giá 58 lô đất tại huyện Sóc Sơn vào ngày 30/11, lãnh đạo địa phương đã thừa nhận rằng có nhóm khách hàng đã cố tình "phá" phiên đấu giá bằng cách đưa ra mức giá cao bất thường.

Khi đến vòng đấu thứ 6, nhóm này đã bất ngờ xin rút và không tiếp tục tham gia. Điều này cho thấy sự lợi dụng trong quy trình đấu giá hiện tại và cần có các biện pháp khắc phục ngay lập tức để tránh tái diễn tình trạng như vậy trong tương lai.

Hiện chỉ có 22/58 lô đất được đấu trúng, với mức giá từ 32 - 50 triệu đồng/m². Những người đã "hét" giá cao ở vòng 5 đều đã xin dừng ở vòng cuối.

Đây là lần đầu tiên mô hình đấu giá theo vòng được áp dụng tại thành phố và bây giờ đã chỉ ra những kẽ hở trong cách thức này, làm cho kết quả không đạt được mong muốn và cần thiết phải điều chỉnh lại quy trình để bảo đảm sự công bằng trong các phiên đấu giá sau này.