TP.HCM quyết tâm đến 2030, di dời xong 46.000 căn nhà trên, ven sông, kênh rạch

Tình hình nhà ở trên sông, kênh và rạch tại TP.HCM đang đối mặt với không ít thách thức trong bối cảnh phát triển bền vững của thành phố.

Kể từ năm 1993 đến nay, chính quyền TP.HCM đã thực hiện di dời và giải phóng mặt bằng cho 40.381 căn nhà ven kênh, rạch thuộc 4 tuyến chính cùng với các chi lưu.

Giải quyết tình trạng này không chỉ nâng cao đời sống cho dân cư, mà còn tạo nên không gian đô thị trong lành, giảm thiểu nguy cơ thiên tai, đồng thời phát triển cơ sở hạ tầng giao thông và môi trường sinh hoạt.

HẾT NĂM 2025, DI DỜI HƠN 5.700 CĂN

Theo thông tin từ Sở Xây dựng, hiện có khoảng 48.143 ngôi nhà ven sông, kênh, rạch, cùng 9 dự án di dời để cải tạo đô thị trong địa bàn thành phố.

Trong giai đoạn từ 2021 đến 2025, TP.HCM đặt mục tiêu bồi thường, di dời 6.500 căn nhà trên các tuyến kênh, rạch. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, dự án mới chỉ hoàn thành bồi thường cho 1.149 căn, và còn 243 căn đang trong quá trình thực hiện.

Hơn 46.000 căn nhà hiện vẫn chưa được xử lý do các vấn đề liên quan đến bồi thường và hỗ trợ tái định cư.

Gần đây, tại cuộc họp về đề án xây dựng chính sách bồi thường cho nhà đất ven sông, kênh, rạch vào ngày 12/12/2024, thành phố sẽ nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm tổ chức lại đời sống cho người dân tại khu vực này.

Theo kế hoạch, thành phố sẽ thu thập, phân tích và đánh giá tình hình nhà ở ven sông, kênh, rạch. Ông Lê Trần Kiên, Chủ tịch UBND quận Bình Thạnh, đã báo cáo về tình hình thực hiện trong khu vực quận.

Có 5 quận trên địa bàn thành phố không có nhà ở ven kênh, bao gồm quận 1, 3, 10, 11 và Phú Nhuận. Trong khi đó, 17 quận và huyện còn lại có tổng cộng 47.516 căn nhà, trong đó đã di dời được 1.400 căn. Theo kế hoạch hiện tại, đến hết năm 2025, dự kiến sẽ hoàn tất bồi thường, di dời cho 5.717 căn, đạt tỷ lệ khoảng 87,9% mục tiêu đặt ra.

\

Ngoài ra, TP.HCM vẫn còn 373 dự án trên các tuyến sông, kênh, rạch chưa được triển khai, chủ yếu thuộc 16 quận và huyện với quy mô di dời khoảng 42.144 căn và chiều dài lên đến 500 km. 

Trước đó, UBND TP.HCM đã bàn bạc về chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội cho các hộ gia đình không có dự án bồi thường, nhằm điều chỉnh các quy định theo Luật Đất đai 2024. Tuy nhiên, không phải tất cả hộ gia đình có nhà xây dựng trong phạm vi sông, kênh, rạch đều đủ điều kiện nhận hỗ trợ theo Luật Nhà ở 2023.

Do đó, Sở Xây dựng cho rằng TP.HCM cần xây dựng một đề án chi tiết để thực hiện mục tiêu di dời tiểu khu nhà ở tại những khu vực này.

ĐỀ XUẤT THÊM QUỸ ĐẤT

Ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, nhấn mạnh sự cần thiết nghiên cứu và đóng góp ý kiến cho đề án, đồng thời đề xuất các giải pháp truyền thông để người dân hiểu và thông cảm với thành phố. Liên quan đến quản lý, cần có các biện pháp không để xảy ra tình trạng lấn chiếm lại kênh, rạch, cùng với chính sách đền bù hợp lý nhằm ổn định đời sống cho người dân.

Ông Cường cũng yêu cầu các quận, huyện tính toán để đưa ra mức giá căn hộ hợp lý nhất cho người dân. Thêm vào đó, có thể đề xuất mở rộng quỹ đất dựa trên quy hoạch hiện hành.

Chủ tịch UBND TP.HCM, ông Phan Văn Mãi, đã giao nhiệm vụ cho các thành viên Ban chỉ đạo và Tổ công tác nghiên cứu và góp ý cho dự thảo đề án. Hạn chót gửi phản hồi về Sở Xây dựng là ngày 15/12/2024, và hoàn thiện vào ngày 20/12/2024.

Ông Mãi nhấn mạnh tầm quan trọng của nhiệm vụ này và quyết tâm di dời gần như hoàn toàn 46.000 căn nhà ở ven sông, kênh, rạch trước năm 2030.

Đối với việc chỉnh sửa quỹ đất sau khi di dời, TP.HCM sẽ thực hiện cải tạo không chỉ về hạ tầng giao thông mà còn về cảnh quan và môi trường.

Chủ tịch các quận, huyện cần xác định vị trí đất dựa trên quy hoạch, phân loại danh sách để có kế hoạch cụ thể.

Ông Phan Văn Mãi cũng giao cho Sở Quy hoạch Kiến trúc và Sở Tài nguyên và Môi trường làm việc với các quận về vị trí tái định cư và khai thác quỹ đất, đồng thời rà soát quy hoạch để điều chỉnh khi cần thiết.

Sở Xây dựng và Viện Nghiên cứu và Phát triển cần hợp tác với các đơn vị tư vấn để hoàn thành nhiệm vụ theo đúng tiến độ đã đề ra.