TP HCM sẽ làm 355 km metro trong 10 năm tới

Thông tin trong tờ trình Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP HCM được xây dựng nhằm thực hiện theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị. UBND TP HCM đã trình bày nội dung này trước HĐND thành phố trong phiên họp diễn ra vào chiều ngày 10/12. So với bản nghiên cứu trước đó, đề án đã được điều chỉnh với một mục tiêu lớn hơn là rút ngắn thời gian đầu tư cho hệ thống metro tại địa phương.

Theo kế hoạch, đến năm 2035, thành phố dự kiến sẽ hoàn thành 7 tuyến đường sắt đô thị (từ tuyến số 1 đến số 7) với tổng chiều dài khoảng 355 km. Trong giai đoạn tiếp theo, trong 10 năm sau đó, mạng lưới sẽ được mở rộng thêm 155 km, nâng tổng chiều dài của hệ thống metro lên 510 km. Với tiến độ này, trong vòng 20 năm tới, mạng lưới đường sắt đô thị tại TP HCM sẽ được tăng gấp 25 lần so với chiều dài của Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) sau hơn một thập kỷ khởi công.

Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Trần Quang Lâm đã thay mặt UBND TP HCM báo cáo trước HĐND thành phố về đề án trong buổi họp chiều 10/12.

Các tuyến metro sắp xây dựng sẽ được quy hoạch với chiều dài đi ngầm nhiều hơn nhằm giảm thiểu chi phí bồi thường, thúc đẩy tiến độ thi công và tối ưu hóa việc khai thác không gian ngầm, cùng với việc chỉnh trang đô thị. Tổng nhu cầu vốn cho các giai đoạn lần lượt ước tính khoảng 40 tỷ USD và gần 27 tỷ USD.

Để đạt được những mục tiêu này, đề án kiến nghị xây dựng 43 cơ chế đặc biệt, chia thành 6 nhóm chính, nhằm tạo điều kiện cho TP HCM chủ động hơn trong việc triển khai các dự án. Các nhóm cơ chế chủ yếu bao gồm quy hoạch, chính sách huy động nguồn vốn, quy trình và thẩm quyền triển khai, giải phóng mặt bằng, quy chuẩn kỹ thuật và công nghệ, cũng như quản lý và khai thác.

Về nguồn vốn, đề án xác định đầu tư công sẽ là nguồn lực chủ đạo, dự kiến huy động từ nhiều nguồn khác nhau như tăng thu ngân sách từ Trung ương, phát triển mô hình TOD, và phát hành trái phiếu địa phương. Trong quá trình thực hiện, thành phố cũng sẽ tiếp tục tìm kiếm và mời gọi các nhà đầu tư tham gia vào các dự án metro.

Trước đây, TP HCM đã được quy hoạch 8 tuyến metro và 3 tuyến xe điện mặt đất (đường sắt một ray), với tổng chiều dài khoảng 220 km. Metro Bến Thành - Suối Tiên dài gần 20 km, sau 12 năm khởi công, dự kiến sẽ đi vào khai thác vào cuối năm nay. Tuyến Metro số 2, đoạn Bến Thành - Tham Lương, dài hơn 11 km, cũng còn chưa khởi công dù đã được phê duyệt cách đây 14 năm. Các tuyến còn lại vẫn đang chờ đầu tư.

Theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, đến năm 2035, TP HCM phải hoàn thành cơ bản mạng lưới metro theo quy hoạch đã được định ra. Trên nền tảng này, thành phố đã xây dựng Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị với mục tiêu ban đầu là hoàn thành 183 km metro vào năm 2035, bao gồm cả việc kéo dài Metro số 1 lên 41 km và các tuyến số 2, 3, 4, 5, 6. Đồng thời, dựa trên kế hoạch điều chỉnh quy hoạch chung, mạng lưới metro tại TP HCM cũng sẽ được nghiên cứu để mở rộng lên 510 km vào năm 2060.

Sau khi tiếp thu ý kiến chỉ đạo từ Thường trực Chính phủ và các bộ ngành, đề án đã được cập nhật với việc tăng chiều dài đầu tư metro lên 355 km vào năm 2035, thay vì chỉ 183 km như ban đầu đã dự kiến.