Tìm nguồn tín dụng cho nhà ở xã hội
Bộ Xây dựng đang tiến hành xin ý kiến từ các bộ, ngành về dự thảo nghị quyết liên quan đến nguồn vốn ưu đãi nhằm phát triển nhà ở xã hội với quy mô khoảng 100.000 tỷ đồng từ việc phát hành trái phiếu Chính phủ.
Theo Bộ Xây dựng, mục tiêu chính là đảm bảo nguồn vốn thực hiện Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội (NOXH) cho những người thu nhập thấp và công nhân tại các khu công nghiệp trong giai đoạn 2021-2030. Điều này nhằm tạo điều kiện cho mọi người có nơi ở, hỗ trợ các đối tượng gặp khó khăn về nhà ở và góp phần vào sự ổn định chính trị và an sinh xã hội. Để thực hiện kế hoạch xây dựng 1 triệu căn NOXH trong khoảng thời gian này, tổng nguồn vốn cần khoảng 500.000 tỷ đồng. Do đó, Bộ Xây dựng đang xây dựng dự thảo nghị quyết nhằm thiết lập nguồn vốn tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng để Ngân hàng Chính sách xã hội cung cấp vay cho việc mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, và sửa chữa NOXH.
Lãi suất cho khoản tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng sẽ được quyết định bởi Thủ tướng Chính phủ cho các hộ nghèo trong từng thời kỳ. Khoảng thời gian giải ngân gói tín dụng này sẽ kéo dài cho đến khi toàn bộ vốn được giải ngân, nhưng không vượt quá ngày 31/12/2030.
Dự kiến, việc phân bổ và giải ngân gói tín dụng ưu đãi cho NOXH sẽ được thực hiện như sau: trong giai đoạn 2025-2029, mỗi năm sẽ giải ngân khoảng 16.500 tỷ đồng, và trong năm 2030 là khoảng 17.500 tỷ đồng.
Để tiến hành gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng, Bộ Xây dựng đã đề xuất Chính phủ giao cho Bộ Tài chính thực hiện việc rà soát và đánh giá năng lực phát hành trái phiếu Chính phủ nhằm cung cấp vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay trong lĩnh vực mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa NOXH.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao nhiệm vụ phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành khác để phân bổ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cho phát triển NOXH. Trong quá trình thẩm định các dự án hạ tầng khu công nghiệp, cần chú ý đến quỹ đất dành cho phát triển nhà ở công nhân theo quy định của Luật Nhà ở.
Ngoài ra, Bộ xây dựng đề xuất Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước hợp tác với Ngân hàng Chính sách xã hội để rà soát, khắc phục các khó khăn, vướng mắc nhằm triển khai hiệu quả chương trình cho vay hỗ trợ NOXH.
Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ tiến hành xây dựng đề án phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, gửi hồ sơ yêu cầu cấp bảo lãnh cho Bộ Tài chính, nhằm trình Thủ tướng phê duyệt cấp bảo lãnh cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện phát hành trái phiếu Chính phủ và quản lý nguồn vốn một cách hợp pháp.
Các địa phương được yêu cầu thiết lập cơ chế và giải pháp cụ thể để rút ngắn thủ tục hành chính liên quan đến lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, cũng như thủ tục đầu tư xây dựng. Điều này không chỉ hỗ trợ mà còn khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện các dự án, tạo thêm nguồn cung cho thị trường cũng như tranh thủ nguồn vốn ưu đãi trong phát triển NOXH.
Giấc mơ sở hữu nhà của phần lớn người dân đang trở nên mờ mịt khi nguồn cung NOXH chưa đáp ứng đủ nhu cầu hiện tại. Nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư hiện đang gặp khó khăn liên quan đến việc tiếp cận quỹ đất cần thiết. Việc tiếp cận nguồn vốn còn nhiều trở ngại. Ngoài ra, thủ tục hành chính trong các lĩnh vực đầu tư xây dựng, chọn lựa nhà đầu tư và phê duyệt giá cũng gặp nhiều trở ngại, ảnh hưởng đến các dự án đầu tư.
Bên cạnh đó, hiệu quả đầu tư vào NOXH chưa thật sự cao, không đủ hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư. Nhiều tỉnh, thành phố có nhu cầu lớn về NOXH, đặc biệt là các khu công nghiệp, nhưng số lượng dự án thực hiện lại hạn chế. Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cũng chưa đạt được kết quả như mong đợi do một số dự án chưa đáp ứng yêu cầu, và một số doanh nghiệp chưa đủ điều kiện tín dụng.
Ông Lê Hữu Nghĩa - Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành bày tỏ quan điểm rằng các doanh nghiệp tham gia phát triển NOXH hiện đang phải tự bỏ vốn đầu tư và đối mặt với nhiều khó khăn trong quy trình thanh kiểm tra và phê duyệt dự án. Cần có cơ chế hỗ trợ tài chính cho cả chủ đầu tư và người mua nhà. Nếu không có những gói ưu đãi cụ thể về lãi suất và vốn vay, việc lôi kéo doanh nghiệp tham gia vào phân khúc NOXH sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân là yếu tố quan trọng để phát triển phân khúc NOXH. Các cơ quan quản lý cần tiếp tục cải thiện chính sách để tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện dự án một cách minh bạch và hiệu quả.
Ông Nghĩa nhấn mạnh rằng, để đảm bảo NOXH đến được đúng đối tượng, cần thiết lập một cơ chế kiểm soát chặt chẽ, đồng thời tạo điều kiện cho việc chuyển nhượng dễ dàng hơn. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực mà còn giảm thiểu tình trạng đầu cơ.
