Thuế bất động sản là một giải pháp bình ổn giá nhà

Thuế đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh giá nhà, được nhiều quốc gia áp dụng như một phương tiện để ổn định thị trường bất động sản. Tại Việt Nam, theo ghi nhận của Savills, chính sách thuế này có thể giúp hạn chế tình trạng tăng giá bất động sản trong thời gian gần đây.

Bộ Xây dựng đã trình lên Văn phòng Chính phủ đề nghị đánh thuế đối với những trường hợp sở hữu nhiều bất động sản, nhằm giảm thiểu sự đầu cơ và các giao dịch mua bán chớp nhoáng để kiếm lời. Trong báo cáo mới đây, Savills Việt Nam chỉ ra rằng việc này cần được cân nhắc trước bối cảnh giá nhà tại các thành phố lớn như TP HCM và Hà Nội đã vượt qua ngưỡng 68 triệu đồng mỗi mét vuông. Nguồn cung nhà ở phân khúc vừa túi tiền (dưới 3 tỷ đồng) đang ngày càng khan hiếm, và các căn hộ mới mở bán có giá dưới 2 tỷ đồng hầu như không còn.

Bà Cao Thị Thanh Hương, chuyên gia cấp cao của Savills, cho biết mỗi năm giá nhà TP HCM gia tăng khoảng 5-10%. Nếu một gia đình có thu nhập trung bình tiết kiệm tối đa 40% thu nhập hàng tháng, họ sẽ cần hơn 30 năm để mua được một căn nhà, giả sử giá nhà không tiếp tục tăng thêm.

Theo bà Hương, sự tăng giá liên tục của bất động sản sẽ làm gia tăng tình trạng bất bình đẳng xã hội, và có thể dẫn đến nhiều vấn đề về an sinh xã hội về lâu dài. Bà nhấn mạnh rằng chủ sở hữu bất động sản tại Việt Nam hiện không phải chịu bất kỳ loại thuế tài sản nào, trong khi mức thuế chuyển nhượng là một trong những mức thấp nhất trên toàn cầu.

Bà cũng cho biết rằng việc chính phủ xem xét áp dụng các biện pháp như thuế bất động sản thứ hai có thể là giải pháp hữu hiệu để làm giảm giá cả trên thị trường. So với các sắc thuế khác như thuế doanh nghiệp, thuế bất động sản không phải cạnh tranh với các quy định quốc tế.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, đã chỉ ra rằng hiện tại, hệ thống pháp lý chưa có cơ chế hiệu quả để kiểm soát tình trạng đầu cơ và tích trữ bất động sản nhằm đẩy giá lên cao. Tình hình giao dịch mua bán không được quản lý là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng sốt đất ở nhiều địa phương. Những nhà đầu tư thường mua đất rồi để trống nhằm chờ thời cơ tăng giá, gây ra khan hiếm. 

Ông Đính cho rằng áp dụng thuế bất động sản là cần thiết để tái cấu trúc ngân sách nhà nước theo hướng bền vững, đồng thời khuyến khích việc sử dụng bất động sản một cách hợp lý.Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc thực hiện thuế tài sản từ lý thuyết đến thực tiễn gặp rất nhiều khó khăn.

Bà Hương lưu ý rằng để đánh thuế tài sản hiệu quả, Việt Nam cần xây dựng một hệ thống quản lý dữ liệu bất động sản có tính minh bạch. Điều này đòi hỏi phải đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật và các công cụ thuế, cũng như cần nguồn tài chính lớn. Bên cạnh đó, việc xác định mức thuế hợp lý cũng là một thách thức lớn.

Ông Đinh Thế Hiển, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng, nhấn mạnh rằng để đánh thuế tài sản, trước hết cần kiểm soát các giao dịch bất động sản. Việc thiếu minh bạch trong thông tin làm cho công tác thu thuế gặp nhiều khó khăn và dễ dẫn đến tình trạng làm méo mó thị trường, đẩy giá cả lên cao hơn.

Trước đó, Bộ Tài chính đã từng đề xuất đánh thuế nhà trong dự thảo Luật Thuế nhà, đất năm 2009, nhưng các đề xuất này đều nhận phải phản ứng trái chiều từ dư luận và không được thực thi. Sau 15 năm thảo luận mà vẫn chưa có chính sách thuế bất động sản rõ ràng.