Thanh tra Chính phủ chỉ rõ sai phạm tại nhiều khu đất ở Hà Nội
Theo kết quả thanh tra, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất, kinh doanh sang xây dựng nhà ở của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp cổ phần hóa trong giai đoạn 2011 – 2019 đã mang lại nhiều thành tựu tích cực. Tuy nhiên, qua quá trình thanh tra đối với 9 khu đất và dự án tại 3 tỉnh, thành phố, đã chỉ ra rằng việc thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, giao đất, và thực hiện các dự án nhà ở, trung tâm thương mại còn tồn tại nhiều vi phạm từ các cơ quan chức năng và doanh nghiệp.
Tại Hà Nội, khu đất với diện tích 6.364,8m2 ở ngõ 622 Minh Khai, phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, vào ngày 7/9/2017, UBND TP.Hà Nội đã ban hành Quyết định số 6247/QĐ-UBND cho phép Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Lương thực – Thực phẩm Hà Nội chuyển mục đích sử dụng diện tích này để triển khai dự án Khu thương mại, dịch vụ và chung cư cao tầng. Tuy nhiên, Quyết định số 2031/QĐ-UBND ngày 26/4/2018 phê duyệt giá đất không đúng quy định tại Thông tư 77/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính, dẫn đến việc xác định tiền thuê đất hàng năm không chính xác.
Hơn nữa, hợp đồng hợp tác đầu tư tại khu đất này, trong đó các bên thỏa thuận góp vốn bằng quyền thuê đất, cũng là vi phạm quy định về đất đai. Tại thời điểm Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Lương thực – Thực phẩm Hà Nội (vốn nhà nước chiếm 51% vốn) ký hợp đồng hợp tác đầu tư vào năm 2009, tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất vẫn chưa được xác định. Mặc dù vào năm 2017, UBND TP. Hà Nội đã cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng 6.364,8m2 đất sang xây dựng nhà ở, song hai bên vẫn chưa xem xét lại phương án góp vốn và phân chia sản phẩm.
Tương tự, tại khu đất có diện tích 14.346,6m2 trên đường Pháp Vân, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, trong thời gian trước khi doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp và phát triển nông thôn cùng với các sở, ngành liên quan chưa thực hiện hồ sơ trình UBND TP. Hà Nội để quyết định cho thuê đất, dẫn đến việc ký hợp đồng thuê đất không tuân thủ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Ngoài ra, Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp Việt Nam đã thành lập Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông với 100% vốn nhằm thực hiện dự án vào năm 2017. Tuy nhiên, việc góp vốn chủ yếu bằng giá trị quyền sử dụng đất mà không thực hiện đúng quy định dẫn đến quyết định thu hồi đất của UBND TP.Hà Nội, giao cho Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông thuê, không theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệt.
Tại khu đất 23.380m2 ở số 275 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, UBND TP. Hà Nội đã thu hồi khu đất sản xuất của Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 và giao cho Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt để thực hiện dự án nhà ở. Tuy nhiên, việc này không thực hiện bồi thường và giải phóng mặt bằng theo quy định của Luật Đất đai 2003.
Trên cơ sở các kết luận thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị xử lý nghiêm trách nhiệm của tập thể, cá nhân và chủ đầu tư có liên quan đến các vấn đề tồn tại và khuyết điểm đã nêu.