Sẽ có khu đô thị TOD đầu tiên ở phía tây TP.HCM

16/12/2024 - 12:18

Quy hoạch chi tiết cho tuyến đường sắt kết nối TP.HCM và Cần Thơ đã được Bộ Giao thông vận tải phê duyệt vào ngày 27/8/2013, với tổng chiều dài lên tới 174 km. Tuyến đường này sẽ bao gồm 14 ga, bắt đầu từ ga An Bình tại thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương, và kết thúc tại Cần Thơ.

Lộ trình của tuyến đường sắt này sẽ đi qua 6 tỉnh và thành phố, bao gồm Bình Dương, TP.HCM, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, và Cần Thơ. Ngoài các ga, hệ thống còn có thêm 11 trạm phục vụ bảo dưỡng, sửa chữa và kiểm tra các phương tiện. Đặc biệt, tuyến đường này sẽ có 3 depot đặt tại An Bình, Tân Kiên và Cần Thơ. Dự kiến, công trình sẽ được khởi công trước năm 2030 và đưa vào hoạt động vào năm 2035.

Đối với depot Tân Kiên, nằm tại xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh, TP.HCM, khu vực xung quanh ga này có diện tích 314 ha đã được quy hoạch để phát triển theo mô hình đô thị TOD vào giai đoạn 2026 - 2028. Đây cũng là một trong 11 khu vực đã được UBND TP.HCM xác định để phát triển đô thị theo đề án TOD trong cùng giai đoạn. Mô hình TOD tại Tân Kiên sẽ tối ưu hóa việc sử dụng hạ tầng giao thông, đồng thời tạo cơ sở cho sự phát triển của một khu đô thị hiện đại, đa chức năng với các trung tâm thương mại, dịch vụ, nhà ở, cùng không gian công cộng được kết nối hiệu quả. TOD Tân Kiên sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối TP.HCM với các tỉnh miền Tây và Đông Nam Bộ.

Theo kế hoạch thực hiện các khu vực TOD dọc theo tuyến metro số 1, metro số 2 và đường Vành đai 3 TP.HCM, những khu vực này đều được chọn lựa dựa trên tiêu chí dễ thực hiện, thuận lợi cho quá trình thu hồi và giải phóng mặt bằng nhằm đảm bảo hiệu quả cao nhất. Khu vực quanh depot Tân Kiên được dự kiến hình thành sớm hơn các khu TOD khác nhờ vào những lợi thế này. UBND TP.HCM đã chỉ đạo các cơ quan chức năng lập phương án xác định ranh giới, tình trạng pháp lý đất đai và chức năng phát triển đô thị để tiến hành xúc tiến cho đề án TOD tại Tân Kiên.

Sẽ có khu đô thị TOD đầu tiên ở phía tây TP.HCM - ảnh 1

TP.HCM sẽ triển khai xây dựng nhiều khu đô thị TOD xung quanh các tuyến metro, các tuyến đường và depot Tân Kiên.

Mô hình "Đề án TOD" sẽ được thực hiện theo 7 bước. Bước đầu tiên là xác định điểm giao thông tập trung có thể hình thành mô hình TOD.

Bước thứ hai, xác định phạm vi của khu vực nhà ga thuộc tuyến đường sắt, metro và các nút giao thông của đường Vành đai 3 TP.HCM, đồng thời rà soát quỹ đất và điều chỉnh quy hoạch khi cần thiết.

Bước thứ ba là tổ chức điều chỉnh quy hoạch cục bộ nếu phát sinh.

Bước thứ tư sẽ là đề xuất dự án đầu tư công độc lập thực hiện bồi thường để thu hồi đất, phát triển hạ tầng đô thị. Bước thứ năm sẽ tiếp tục đề xuất dự án đầu tư công độc lập.

Các bước còn lại bao gồm thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, đề xuất chủ trương đầu tư, trình Hội đồng nhân dân TP.HCM phê duyệt, tổ chức triển khai dự án và thực hiện đấu giá chọn nhà đầu tư cho các dự án.

Theo tính toán sơ bộ, nguồn thu từ việc bán đấu giá đất quanh các nhà ga thuộc tuyến metro số 1 và số 2 với tổng diện tích hơn 290 ha ước đạt khoảng 76.076 tỷ đồng. Tương tự, nguồn thu từ việc bán đấu giá đất quanh các nhà ga của tuyến đường sắt đô thị số 3, 4, 5 với tổng diện tích 357,22 ha cũng có thể đạt 76.074 tỷ đồng.

Giai đoạn 2028 – 2030, TP.HCM dự kiến sẽ thu được khoảng 1,25 tỷ USD (tương đương 108.750 tỷ đồng) từ các dự án TOD; trong giai đoạn 2031 – 2035, con số này sẽ đạt khoảng 3,78 tỷ USD (tương đương 90.529 tỷ đồng). Tổng cộng, nguồn thu cho ngân sách thành phố sẽ đạt khoảng 120.529 tỷ đồng (tương đương 5,03 tỷ USD), đủ để đáp ứng tổng chi phí cho công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khoảng 32.153 tỷ đồng.

Về kế hoạch thực hiện TOD Tân Kiên, Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho biết, dự án tuyến đường sắt Sài Gòn – Cần Thơ sẽ được chia thành 2 giai đoạn. Trong giai đoạn phân kỳ, công trình sẽ được xây dựng theo tiêu chuẩn đường đơn từ ga An Bình đến ga Cần Thơ, với tổng mức đầu tư khoảng 155.433 tỷ đồng. Giai đoạn hoàn thiện sẽ bao gồm tiêu chuẩn đường khổ đôi 1.435 mm và điện khí hóa, với tổng mức đầu tư khoảng 64.736 tỷ đồng. Công trình dự kiến sẽ khởi công giai đoạn phân kỳ trước năm 2030 và chính thức đưa vào khai thác vào năm 2035.

Nếu kế hoạch được thực hiện đúng tiến độ, trong vòng chưa đầy 10 năm tới, cùng với sự ra mắt của tuyến đường sắt Sài Gòn – Cần Thơ, khu đô thị hiện đại TOD Tây Sài Gòn sẽ hình thành, mang lại động lực phát triển mới cho TP.HCM và đáp ứng nhu cầu về nhà ở cũng như kết nối giao thông cho người dân.