Sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ giúp minh bạch thị trường Bất động sản

Theo Hiệp hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, các sản phẩm BĐS mong muốn được giao dịch qua sàn giao dịch QSDĐ cần phải có thông tin niêm yết cụ thể, rõ ràng, và được kiểm chứng một cách nghiêm ngặt, đặc biệt là về tính pháp lý và công khai giá.

Giải pháp tránh tình trạng lũng đoạn giá

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra chỉ đạo rõ ràng, yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Bộ Xây dựng cùng các cơ quan liên quan để tạo ra sàn giao dịch quyền sử dụng đất (QSDĐ). Chủ trì việc này là mục tiêu của Thủ tướng, và việc trình bày báo cáo kết quả trước ngày 15/8/2023. Ý kiến chỉ đạo này được xem là sự thể hiện quyết liệt từ phía Chính phủ trong việc minh bạch hóa thị trường bất động sản. Mục tiêu là tăng cường vai trò của bất động sản trong nền kinh tế quốc gia.

Ảnh: Thủ Tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo thành lập sàn giao dịch Quyền sử dụng đất để tháo gỡ khó khăn, giúp ngành BĐS phát triển minh bạch, bền vững.

Các quốc gia có thị trường bất động sản phát triển đã chứng kiến việc giao dịch bất động sản qua các sàn giao dịch hoặc đơn vị trung gian. Ví dụ tại Mỹ, giao dịch nhà đất phải thông qua công ty môi giới, ngay cả khi các bên tự do tìm kiếm lẫn nhau. Qua đó, mọi giao dịch đều phải thông qua bên thứ ba.

Tương tự, dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi (đang được Quốc hội xem xét) cũng quy định các giao dịch bất động sản phải thông qua sàn giao dịch bất động sản. Điều này đặc biệt áp dụng cho việc bán, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai và chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản để người dân tự xây dựng nhà ở. Các trường hợp khác không bắt buộc nhưng khuyến khích giao dịch qua sàn giao dịch bất động sản.

Theo Hiệp hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), Việt Nam đã có sàn giao dịch chứng khoán, sàn giao dịch hàng hóa, sàn giao dịch vàng, sàn giao dịch ngoại hối và thậm chí sàn giao dịch trái phiếu riêng lẻ. Kết quả thực tế cũng chứng minh sự ra đời của các sàn giao dịch đã làm cho thị trường phát triển ổn định, bền vững và minh bạch. 

Trong thực tế, hầu hết các giao dịch bất động sản qua sàn giao dịch tập trung vào các sản phẩm hình thành trong tương lai và chưa có quyền sử dụng đất. Trong khi đó, giao dịch quyền sử dụng đất thường diễn ra một cách tự do, không được kiểm soát rộng rãi. Tuy nhiên, những giao dịch này chiếm tỷ lệ lớn và có giá trị giao dịch cao trên thị trường bất động sản. Tình trạng này có thể tạo ra nhiều hệ lụy, gây nhiễu loạn thị trường và dẫn đến sự thiếu thuế từ phía Nhà nước.

Ảnh: Trước đây, giao dịch quyền sử dụng đất thường diễn ra một cách tự do, không được kiểm soát chặt chẽ tạo ra nhiều hệ lụy, gây nhiễu loạn thị trường

VARS đã đánh giá cao quyết định nghiên cứu thành lập sàn giao dịch QSDĐ. Đây là chủ trương phù hợp, sẽ có tác động tích cực đối với thị trường và tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững.

Thứ nhất, sàn giao dịch QSDĐ sẽ giúp quản lý và giám sát thị trường bất động sản một cách toàn diện hơn, bao gồm cả sản phẩm nhà ở hình thành trong tương lai và đất nền dự án. Điều này sẽ tăng tính minh bạch và ổn định cho thị trường.

Thứ hai, giống như các sàn giao dịch khác, sàn giao dịch QSDĐ yêu cầu các sản phẩm phải có thông tin niêm yết rõ ràng, kiểm chứng kỹ lưỡng và công khai giá. Điều này giúp người mua an tâm và tránh tình trạng lừa đảo, thông tin sai sự thật, và lũng đoạn giá. Việc kiểm soát từ “đầu vào” đến quá trình giao dịch giúp thị trường hoạt động đúng đắn, an toàn và minh bạch, tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định và bền vững.

Thứ ba, sàn giao dịch QSDĐ có thể cung cấp dữ liệu giao dịch và giá đất trên toàn quốc, là cơ sở quan trọng cho cơ quan quản lý địa phương và quốc gia để thực hiện chính sách và quản lý thị trường bất động sản một cách hiệu quả.

Thứ tư, sàn giao dịch QSDĐ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và nhà đầu tư trong việc tìm kiếm thông tin và giao dịch. Nếu được thiết kế cẩn thận và hỗ trợ bởi các chính sách, cơ chế thuận lợi, sàn giao dịch QSDĐ có thể thu hút nhiều người tham gia, tạo sự cạnh tranh với các sàn giao dịch chứng khoán và trái phiếu. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển mạnh mẽ về vốn đầu tư trong thị trường bất động sản.

Ngoài ra, việc sử dụng sàn giao dịch QSDĐ cũng góp phần chống thất thoát thuế, bởi vì giá trị giao dịch sẽ được kiểm soát chặt chẽ hơn. Sự kiểm soát này sẽ giúp Nhà nước thu thuế chính xác hơn, đồng thời tạo cơ hội tăng thuế và góp phần vào vốn hóa đất đai.

Ảnh: Sàn giao dịch QSDĐ đang mang đến nhiều lợi ích quan trọng, giải quyết được khúc mắc, khó khăn trước đó của thị trường.

Việc thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất không phải là một nhiệm vụ đơn giản.

Theo VARS, Quyền sử dụng đất (QSDĐ) là một “hàng hóa” có giá trị lớn và ảnh hưởng rộng rãi. Do đó, việc tạo ra sàn giao dịch QSDĐ không thể thực hiện ngay và đòi hỏi một quá trình phức tạp. Để đảm bảo hiệu quả của sàn giao dịch QSDĐ và tránh sự phức tạp, cần phải có quá trình nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng. Điều này đòi hỏi sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý nhà nước và chuyên gia trong lĩnh vực, tham khảo ý kiến từ những người có kinh nghiệm cũng rất quan trọng.

Tuy nhiên, theo VARS, việc xây dựng và hoàn thiện cơ chế hoạt động của sàn giao dịch cần phải được nghiên cứu và đánh giá một cách cẩn thận trước khi được triển khai. Việc này đảm bảo tính khả thi và mang lại lợi ích tối đa cho tất cả các bên liên quan.