Hồi sinh các ‘dòng sống chết’, Hà Nội vận hành Nhà máy hơn 16.000 tỷ đồng

12/12/2024 - 15:44

Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá với tổng đầu tư vượt 16.000 tỷ đồng đã chính thức được đưa vào vận hành thử nghiệm, hứa hẹn sẽ mang đến niềm hy vọng cho việc hồi sinh các dòng sông ô nhiễm nghiêm trọng như Tô Lịch, Lừ và một phần Nhuệ.

Tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng ở các con sông tại Hà Nội không phải là vấn đề mới. Danh sách các dòng sông "chết" tiếp tục kéo dài với sự xuất hiện của sông Tô Lịch, Kim Ngưu, Nhuệ và Lừ.

Hồi sinh các ‘dòng sống chết’, Hà Nội vận hành Nhà máy hơn 16.000 tỷ đồng - ảnh 1

Kế hoạch cứu chữa cho những dòng sông đang phải gánh chịu sự ô nhiễm tại thủ đô đã được thảo luận nhiều lần, từ các hội thảo về môi trường đến các diễn đàn HĐND thành phố và Quốc hội. Tuy nhiên, mặc dù có nhiều dự án và đề án được phê duyệt với hàng nghìn tỷ đồng, tình hình vẫn dậm chân tại chỗ.

Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, tọa lạc tại huyện Thanh Trì, được kỳ vọng sẽ làm hồi sinh các dòng sông đang trong tình trạng ô nhiễm trầm trọng. Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Trần Sỹ Thanh, cho biết, thành phố đã có nhiều nỗ lực trong việc chỉ đạo xử lý ô nhiễm nước thải.

Đến nay, đã có 6 nhà máy và trạm xử lý nước thải tập trung được đầu tư và đưa vào hoạt động, tập trung tại khu vực đô thị trung tâm, lưu vực sông Tô Lịch và một phần lưu vực sông Nhuệ với tổng công suất xử lý đạt 314.300 m³/ngày đêm, đạt tỷ lệ 30,9% nước thải được thu gom và xử lý đạt tiêu chuẩn quy định.

Với thời gian xây dựng kéo dài 8 năm, từ ngày 1/12/2024, Hà Nội sẽ chính thức vận hành thử nghiệm dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá với công suất 100.000 m³/ngày đêm trong khoảng thời gian 6 tháng.

Dự án Yên Xá có tổng ngân sách hơn 16.293 tỷ đồng, trong đó 84,14% là nguồn vốn vay ODA từ Chính phủ Nhật Bản. Dự án này bao gồm nhà máy xử lý nước thải với tổng công suất 270.000 m³/ngày đêm cùng hệ thống cống thu gom nước thải dọc sông Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét và phần diện tích thuộc sông Nhuệ với quy mô phục vụ khoảng 4.874 ha.

Khoảng 150 điểm xả nước thải sinh hoạt dọc hai bên sông Tô Lịch sẽ được gom về hệ thống xử lý nước thải Yên Xá, đảm bảo đạt tiêu chuẩn trước khi xả ngược trở lại hai con sông này.

Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá sẽ triển khai công nghệ xử lý truyền thống, đảm bảo an toàn cho công trình và giảm thiểu chi phí vận hành. Công nghệ sinh học hiếu khí sẽ được áp dụng, giúp xử lý chất hữu cơ trong nước thải, trả lại nguồn nước sạch.

Dù gặp khó khăn trong quá trình thực hiện, dự án đã hoàn thành gần 22 km cống bao thu gom nước thải, hơn 100 hố ga và gần 170 giếng tách dọc sông Tô Lịch, sẵn sàng dẫn nước về nhà máy xử lý. Trong giai đoạn thử nghiệm ban đầu, công suất xử lý dự kiến là 100.000 m³/ngày đêm vào mùa khô, tăng cường lên 250.000 m³/ngày đêm trong mùa mưa.

Ông Koizumi Tadao, Giám đốc Dự án gói thầu số 1, Công ty Jfe (Nhật Bản), cho biết rằng giai đoạn đầu sẽ vận hành ở mức 40.000-50.000 m³/ngày đêm, sau một tháng sẽ nâng dần lên 100.000 m³/ngày đêm để theo dõi và đánh giá hiệu quả.

Hồi sinh các ‘dòng sống chết’, Hà Nội vận hành Nhà máy hơn 16.000 tỷ đồng - ảnh 3

Trong thời gian tới, nhằm phát huy tối đa công suất 270.000 m³/ngày đêm theo thiết kế, dự án sẽ tiếp tục hoàn thiện các gói thầu liên quan đến xây dựng hệ thống cống thu gom nước thải dọc sông Lừ và khu vực Hà Đông.

Dự kiến đến năm 2025, khi hoàn tất toàn bộ khối lượng công việc, công suất xử lý nước thải sẽ đạt 270.000 m³/ngày đêm, tương ứng tỷ lệ xử lý đạt 50%, hoàn thành chỉ tiêu đề ra.

Hiện tại, còn một số khu vực dọc sông Tô Lịch có điểm xả thải ra môi trường. Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Nguyễn Trọng Đông, đã yêu cầu Sở Xây dựng lên kế hoạch kết nối các điểm này vào hệ thống thu gom nước thải của dự án nhằm thu gom triệt để. Bên cạnh đó, ông cũng đề nghị kiểm tra, xử lý rác thải dọc hai bờ sông để đảm bảo cảnh quan.

Với dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đi vào giai đoạn thử nghiệm, một lượng lớn bùn thải khoảng 200 tấn/ngày sẽ được phát sinh. Lãnh đạo UBND TP Hà Nội yêu cầu Sở Xây dựng cần có phương án xử lý hoặc bố trí điểm chứa phù hợp.

Song song với việc đưa vào vận hành thử Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, Hà Nội đang chỉ đạo hoàn thiện Đề án "Phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 sông nội đô: Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét". Đầu tư cải tạo, nâng cấp cảnh quan hai bên sông cũng được đưa vào kế hoạch, với mong muốn từ năm 2025, môi trường và cảnh quan sông Tô Lịch sẽ có những chuyển biến tích cực, phục vụ người dân Thủ đô một cách hiệu quả.