Gần 10 năm Hà Nội chưa xây dựng được dự án nhà ở xã hội nào bằng vốn ngân sách

Từ năm 2015 đến nay, chưa có dự án nhà ở xã hội nào được triển khai bằng vốn ngân sách, và các dự án xây dựng nhà ở xã hội đang đối mặt với nhiều khó khăn về tiến độ. Tuy nhiên, Sở Xây dựng Hà Nội khẳng định rằng Luật Thủ đô 2024 sẽ có tác động tích cực trong việc giải quyết vấn đề này.

Gửi tham luận đến Hội thảo khoa học với chủ đề "Triển khai Luật Thủ đô số 39/2024/Qh15: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn," Sở Xây dựng Hà Nội đã thông báo rằng hiện nay, tại thành phố đã có 30 dự án nhà ở xã hội hoàn thành, tương ứng với khoảng 1,66 triệu m2 sàn. Ngoài ra, còn 58 dự án đang trong quá trình thực hiện với diện tích khoảng 4 triệu m2, tương đương 60.480 căn hộ.

Ngoài ra, có 83 khu đất với tổng diện tích khoảng 43,58ha tại 48 dự án nhà ở thương mại và khu đô thị cần dành 20% - 25% quỹ đất cho việc xây dựng nhà ở xã hội theo quy định hiện hành.

Sở Xây dựng Hà Nội cũng chỉ ra rằng hoạt động phát triển nhà ở xã hội vẫn gặp nhiều hạn chế. Đặc biệt, từ năm 2015 đến nay, không có dự án nhà ở xã hội nào được đầu tư bằng vốn ngân sách. Số lượng dự án mới phát triển còn ít ỏi và các dự án xây dựng nhà ở xã hội cùng nhà ở công nhân đều chậm tiến độ so với thời gian dự kiến.

Một trong những nguyên nhân chính là do những khó khăn và rào cản trong quy trình, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư cho các dự án nhà ở xã hội thông qua hình thức đấu thầu, dẫn đến quãng thời gian kéo dài. Việc lựa chọn nhà đầu tư cho các quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội cũng gặp nhiều vướng mắc về cơ sở pháp lý liên quan đến tài sản công. Ngoài ra, chính sách ưu đãi cho các dự án nhà ở xã hội chưa đủ hấp dẫn, không lôi kéo được doanh nghiệp tham gia đầu tư, đặc biệt là ở khu vực ngoại thành hay đối tượng công nhân, sinh viên.

Theo quy định hiện tại, chỉ có UBND cấp tỉnh hỗ trợ đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật bên ngoài dự án nhà ở xã hội, mà chưa có quy định hỗ trợ cho các công trình bên trong dự án. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thu hút nhà đầu tư tham gia hoặc khả năng tài chính của nhà đầu tư trong việc thực hiện dự án.

Bên cạnh đó, các quy định hiện hành cũng chưa cho phép các cơ quan địa phương xây dựng các cơ chế chính sách ưu đãi cụ thể nhằm thu hút nhà đầu tư.

Sở Xây dựng Hà Nội cho biết Luật Thủ đô năm 2024 đã bổ sung quy định cho phép HĐND thành phố quyết định sử dụng ngân sách để đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội cần thiết trong các dự án nhà ở xã hội độc lập. Việc này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, giúp họ giảm chi phí và tăng lợi nhuận, từ đó giảm giá bán và cho thuê nhà ở xã hội.

Luật Thủ đô năm 2024 đã đưa ra những cải cách mạnh mẽ để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, thu hút sự tham gia của nguồn lực xã hội trong đầu tư. Nó còn hỗ trợ các nhà đầu tư trong việc xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật và xã hội thiết yếu, góp phần thúc đẩy hiệu quả đầu tư và sự tham gia của doanh nghiệp vào lĩnh vực nhà ở xã hội.

Để hiện thực hóa nội dung Điều 29 của Luật Thủ đô, HĐND và UBND thành phố đã ban hành những quyết định và kế hoạch cụ thể cho các sở, ngành để xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quy định về đầu tư xây dựng nhà ở xã hội độc lập. Sở Xây dựng cũng đã lập kế hoạch xây dựng nghị quyết về một số chính sách đầu tư cho nhà ở xã hội độc lập, dự kiến sẽ được trình HĐND thành phố trong kỳ họp tháng 12/2025.