Dự kiến năm 2025 bố trí khoảng 16,5 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội
Bộ Xây dựng Việt Nam đang tiến hành lấy ý kiến từ các bộ, ngành về dự thảo Nghị quyết liên quan đến nguồn vốn ưu đãi nhằm phát triển nhà ở xã hội, với quy mô khoảng 100.000 tỷ đồng thông qua việc phát hành trái phiếu chính phủ.
Các tiêu chí và điều kiện vay từ gói hỗ trợ này sẽ được áp dụng theo Nghị định số 100/2024/NĐ-CP, quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Theo đó, người dân có thể vay tối đa 80% giá trị hợp đồng khi mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội. Đối với các trường hợp xây mới hoặc sửa chữa nhà ở, mức vay tối đa được giới hạn là 70% và không quá 1 tỷ đồng. Lãi suất sẽ tương ứng với mức cho vay đối với hộ nghèo do Thủ tướng quy định trong từng giai đoạn. Thời gian vay tối đa sẽ lên đến 25 năm. Gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng sẽ được giải ngân cho đến khi hết hạn chính thức vào ngày 31/12/2030.
Việc phân bổ và giải ngân số vốn này dự kiến sẽ diễn ra hàng năm như sau: năm 2025 phân bổ khoảng 16.500 tỷ đồng; năm 2026 dự kiến cũng 16.500 tỷ đồng; năm 2027 là 16.500 tỷ đồng; năm 2028 tương tự 16.500 tỷ đồng; năm 2029 vẫn giữ mức 16.500 tỷ đồng và năm 2030 sẽ bố trí khoảng 17.500 tỷ đồng.
Bộ Xây dựng cho biết, để thực hiện Đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội theo chỉ đạo của Chính phủ trong giai đoạn 2021-2030, cần một nguồn vốn lên đến 500.000 tỷ đồng.
Để triển khai gói tín dụng ưu đãi trị giá 100.000 tỷ đồng, Bộ Xây dựng sẽ đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính thực hiện việc rà soát và đánh giá một cách chi tiết khả năng phát hành trái phiếu chính phủ, nhằm cấp vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội cho mục đích cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo và sửa chữa nhà ở.
Theo dự thảo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp cùng Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan trong việc phân bổ nguồn vốn trái phiếu chính phủ cho phát triển nhà ở xã hội. Trong quá trình thẩm định dự án hạ tầng tại các khu công nghiệp, cần xem xét việc dành quỹ đất để phát triển nhà ở cho công nhân theo quy định của Luật Nhà ở.
Bộ Xây dựng cũng đề xuất rằng Ngân hàng Nhà nước cần phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội để rà soát và loại bỏ những khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội một cách hiệu quả.
Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ thực hiện việc lập đề án phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, đồng thời gửi hồ sơ đề nghị cấp bảo lãnh cho Bộ Tài chính để trình Thủ tướng phê duyệt, nhằm cấp bảo lãnh cho ngân hàng này tổ chức phát hành trái phiếu chính phủ và quản lý nguồn vốn theo quy định.
Cùng với đó, các địa phương cũng cần có những cơ chế và giải pháp cụ thể để tổ chức thực hiện, rút ngắn quy trình hành chính liên quan đến việc lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng cùng với các thủ tục đầu tư xây dựng... nhằm hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các dự án, qua đó tạo ra nguồn cung cho thị trường và tối ưu hóa nguồn vốn ưu đãi trong phát triển nhà ở xã hội.
Trước đó, trong báo cáo đánh giá về quản lý thị trường bất động sản và nhà ở xã hội trong giai đoạn 2015-2023, Đoàn giám sát Quốc hội nhận định rằng quá trình thực hiện đề án xây dựng một triệu căn nhà xã hội chưa đạt được mục tiêu đề ra, khi mà đa số các địa phương vẫn chưa hoàn thành chỉ tiêu được giao.
Theo báo cáo, tình hình thực hiện các dự án nhà ở xã hội vẫn còn bị động, do ngân sách chưa được phân bổ một cách hợp lý. Vì vậy, phần lớn các dự án phải phụ thuộc vào nguồn lực từ khu vực ngoài nhà nước, thông qua các doanh nghiệp hoặc hợp tác xã. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp vẫn tỏ ra không mặn mà với việc đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân.
