Đề xuất thí điểm mở rộng xây nhà ở thương mại trên đất nông nghiệp

Việc thử nghiệm mở rộng điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho các dự án nhà ở thương mại sẽ hỗ trợ giải quyết vấn đề về nguồn cung bất động sản. Trong bối cảnh giá bất động sản tăng cao, việc tiếp cận đất đai của các nhà đầu tư còn gặp nhiều khó khăn.

Vào sáng ngày 13/11, Quốc hội đã nghe báo cáo và tờ trình liên quan đến dự thảo Nghị quyết về thử nghiệm trong việc triển khai các dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất đã có.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Đỗ Đức Duy, đại diện cho Thủ tướng Chính phủ, đã trình bày tờ trình này. Theo ông, nghị quyết này được xây dựng nhằm hỗ trợ và tháo gỡ khó khăn trong nguồn cung bất động sản, nhất là trong bối cảnh giá cả tăng cao và khó khăn trong việc tiếp cận đất đai. Bằng cách này, mục tiêu đảm bảo công bằng trong việc tiếp cận đất đai giữa các nhà đầu tư và các địa phương cũng như duy trì ổn định nguồn cung nhà ở thương mại được khẳng định.

Điểm đáng chú ý là nghị quyết sẽ được áp dụng trên toàn quốc, cho những dự án của tổ chức kinh doanh bất động sản trong các trường hợp nhận quyền sử dụng đất, đã có quyền sử dụng đất, hoặc đang thực hiện dự án nhà ở thương mại trên diện tích đất cần di dời do ô nhiễm hay quy hoạch xây dựng.

Về loại hình đất được sử dụng, nhà đầu tư có thể thực hiện dự án nhà ở thương mại trên nhiều loại đất khác nhau, bao gồm đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở, và đất ở cũng như các loại đất khác trong cùng một thửa. Chính phủ đã đề xuất tiêu chí lựa chọn dự án thực hiện thí điểm tại các khu đô thị hoặc các khu vực quy hoạch phát triển đô thị, và không vượt quá 30% diện tích đất ở bổ sung trong các kỳ quy hoạch.

Đối với việc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, khu đất thực hiện dự án không được nằm trong danh mục các công trình, dự án yêu cầu thu hồi đất đã được Hội đồng Nhân dân tỉnh thông qua. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Vũ Hồng Thanh, đã bày tỏ sự đồng tình với sự cần thiết phải ban hành nghị quyết này.

Về phạm vi áp dụng, nhiều ý kiến đồng thuận rằng nghị quyết cần công bằng giữa các địa phương nhằm tránh cơ chế "xin - cho". Tuy nhiên, cũng có những quan ngại xung quanh những ảnh hưởng lâu dài của các dự án nhà ở thương mại và các tác động có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lợi ích của người dân và nhà đầu tư.

Nhiều địa phương đã báo cáo không gặp rào cản trong việc thực hiện theo luật đất đai và luật nhà ở, tuy nhiên một số địa phương không đề xuất các dự án thí điểm. Việc thực hiện dự án nhà ở thương mại chủ yếu tập trung ở những vùng có tốc độ phát triển kinh tế cao và đô thị hóa nhanh.

Trong bối cảnh quy trình sửa đổi các luật liên quan đến nhà ở và đất đai vẫn chưa cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại trên các loại đất chưa thuộc vào danh mục đất ở, cần có kế hoạch cụ thể và đánh giá chi tiết trước khi áp dụng rộng rãi.

Về các điều kiện liên quan đến việc thực hiện dự án, cần chú ý đến quy định quá rộng về các loại đất thí điểm, trong đó có đất trồng lúa, đất lâm nghiệp và đất phục vụ các mục đích khác, cần được nghiên cứu và xem xét thận trọng.

Ủy ban Kinh tế đề xuất việc rà soát kỹ lưỡng nhằm làm rõ các loại đất có thể áp dụng trong cơ chế thí điểm, đồng thời cần đánh giá chi tiết về quy định này để đảm bảo không gây thiệt hại đến đất lúa và rừng. Ngoài ra, việc nghiên cứu nguyên tắc bảo vệ diện tích đất lúa cũng như duy trì tỷ lệ che phủ rừng sẽ được thực hiện đồng thời nhằm quản lý chặt chẽ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất trong các trường hợp lớn.