Đề xuất làm trên cao 3 trục đường cửa ngõ TP HCM

Trong khuôn khổ hội nghị tham vấn báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cho 5 dự án nâng cấp các tuyến giao thông quan trọng như quốc lộ 1, 13, 22, đường trục Bắc - Nam và cầu đường Bình Tiên tại cửa ngõ TP HCM diễn ra vào chiều 14/11, đơn vị tư vấn đã đưa ra nhiều đề xuất đáng chú ý. Các tuyến đường này hiện đang vận hành theo hình thức BOT và được triển khai sau khi Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho phép thành phố thực hiện các dự án này.

Đại diện liên danh tư vấn cho biết, tổng chiều dài các tuyến đường nâng cấp lên tới khoảng 36,5 km. Các nghiên cứu đã xem xét nhiều phương án đầu tư, từ việc giữ nguyên hiện trạng và chỉ mở rộng, đến việc xây dựng các đoạn đường trên cao kết hợp với các nút giao khác mức. Sau khi phân tích, tư vấn khuyến nghị phương án kết hợp giữa cầu cạn và các đoạn đường đi thấp, điều này sẽ tùy thuộc vào đặc điểm cụ thể của từng tuyến. Dự kiến tổng chiều dài cầu cạn lên tới khoảng 16 km.

Trong số các dự án, nâng cấp quốc lộ 13 với chiều dài gần 6 km từ cầu Bình Triệu đến ranh tỉnh Bình Dương sẽ chủ yếu xây dựng trên cao với 4 làn xe, trong khi phần dưới sẽ được cải tạo thành tuyến song hành. Phương án này đòi hỏi tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng, cao hơn khoảng 2.000 tỷ đồng so với phương án đi thấp. Tư vấn cho rằng phương án này sẽ giúp giảm ùn tắc đáng kể cho quốc lộ 13 và tạo ra sự kết nối hợp lý với hai tuyến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh và Đinh Bộ Lĩnh, hai tuyến đường cũng đang được nghiên cứu để xây dựng trên cao.

Đối với dự án đường trục Bắc - Nam, khoảng cách khoảng 8,6 km từ nút giao Nguyễn Văn Linh đến cao tốc Bến Lức - Long Thành cũng được đề xuất xây dựng chủ yếu trên cao để hạn chế giao cắt với các đường hiện hữu. Tổng vốn cho dự án này cần khoảng 8.500 tỷ đồng, nhiều hơn khoảng 1.000 tỷ so với phương án đi thấp. Dự án cầu - đường Bình Tiên kéo dài 3,6 km từ đường Phạm Văn Chí tới Nguyễn Văn Linh cũng sẽ được xây trên cao với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 6.863 tỷ đồng.

Hai dự án còn lại là nâng cấp quốc lộ 1 từ đường Kinh Dương Vương đến ranh tỉnh Long An, và quốc lộ 22 từ ngã tư An Sương đến vành đai 3 được đề xuất đi thấp và kết hợp xây dựng các nút giao khác mức. Tổng mức đầu tư cho hai dự án này ước tính gần 16.000 tỷ đồng và hơn 8.800 tỷ đồng.

Để triển khai các dự án này, ngân sách thành phố sẽ chi khoảng 50-70%, trong khi phần còn lại sẽ do nhà đầu tư BOT tự cấu trúc, bao gồm vốn tự có và vay từ ngân hàng. Về phương án thu phí, tư vấn đã đưa ra nhiều kịch bản, trong đó đề xuất linh hoạt áp dụng mức phí cao hơn cho xe chạy trên cao. Hình thức thu phí có thể theo vé lượt hoặc dựa trên khoảng cách tính theo km.

Tại hội nghị, ông Lê Quốc Bình, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP HCM (CII) đã bày tỏ quan điểm rằng chi phí đầu tư cho phương án đi trên cao sẽ rất cao. Ông cũng cảnh báo rằng việc xây dựng trên cao chỉ tạo ra sự kết nối hai đầu mà không phân bổ đều lưu lượng phương tiện trên tuyến đường. Vì vậy, đề xuất của ông là trước mắt giữ nguyên đoạn đi thấp và chỉ thực hiện xây dựng trên cao khi thực sự cần thiết.

Ông Bình cũng kiến nghị rằng thành phố nên tách phần giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập và sử dụng ngân sách để triển khai. Điều này sẽ giúp công tác đền bù, giải tỏa hoàn thành trước khi thi công, tạo sự yên tâm cho nhà đầu tư. Ông cũng khẳng định không nên áp dụng cơ chế chia sẻ doanh thu cho những dự án này, mà nhà đầu tư phải tự chịu trách nhiệm về lãi lỗ.

Cùng quan điểm, ông Lê Quỳnh Mai, Phó Chủ tịch Công ty cổ phần đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả, nhấn mạnh rằng cần hạn chế xây dựng đường trên cao để giảm thiểu tác động đến cảnh quan và chi phí. Ông đề xuất thành phố nên tính toán việc xây dựng hầm ngầm để giảm xung đột tại các nút giao, và áp dụng chính sách thu phí tính theo km để đảm bảo tính minh bạch và công bằng.

Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP HCM, Trần Quang Lâm, cho biết trước đây thành phố đã thực hiện nhiều dự án BOT trên những đoạn đường hiện hữu như mở rộng Xa lộ Hà Nội và quốc lộ 1. Tuy nhiên, hình thức này chỉ nên áp dụng cho các đường mới để bảo vệ quyền lợi của người dân.

Trong bối cảnh nhiều tuyến đường chưa thể mở rộng do quy hoạch và thiếu vốn, TP HCM đã đề xuất và được Quốc hội phê duyệt cơ chế đặc thù để thực hiện thí điểm hình thức BOT. Mục tiêu chính của 5 dự án này là nâng cao năng lực thông hành của những trục đường chính, giảm ùn tắc và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.

Tuy nhiên, lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải nhận định rằng triển khai BOT trên đường hiện hữu là một thách thức lớn, trong đó việc đạt được sự đồng thuận và đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người dân và nhà đầu tư là rất quan trọng. Ngành giao thông của thành phố sẽ tiếp thu ý kiến từ các bên liên quan để phối hợp với tư vấn hoàn thiện các phương án thích hợp cho việc triển khai.

Dự kiến, hồ sơ chuẩn bị dự án sẽ được hoàn tất vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2025, sau đó chọn nhà đầu tư để khởi công những dự án khả thi vào năm sau.

Phương Anh

Theo Xemnha.vn