Đất nông nghiệp, phi nông nghiệp được chuyển nhượng làm dự án nhà ở thương mại

Chiều ngày 30 tháng 11, Quốc hội đã tiến hành biểu quyết và thông qua Nghị quyết cho phép thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua hình thức thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất hiện có, với sự đồng tình từ phần lớn các đại biểu có mặt.

Nghị quyết này quy định 4 loại hình dự án có thể áp dụng thử nghiệm bao gồm: Dự án do tổ chức kinh doanh bất động sản nhận quyền sử dụng đất; dự án của tổ chức có quyền sử dụng đất; các dự án của tổ chức kinh doanh bất động sản đã có quyền sử dụng đất và nhận quyền sử dụng đất; cũng như dự án của tổ chức kinh doanh bất động sản từ các tổ chức sở hữu đất phải chuyển nhượng để xây dựng nhà ở thương mại.

Theo quy định hiện hành, nhà đầu tư chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại khi có quyền sử dụng đất ở, phù hợp với Luật Nhà ở năm 2014. Tuy nhiên, bắt đầu từ ngày 1 tháng 4 năm 2025, nhà đầu tư sẽ có thể thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp và phi nông nghiệp (giới hạn trong đất thương mại dịch vụ) để triển khai các dự án nhà ở thương mại mà không bắt buộc phải có đất ở hoặc đất khác trong cùng thửa.

Việc thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất nhằm thực hiện dự án thí điểm sẽ được tiến hành theo các quy định hiện hành của pháp luật.

Trong trường hợp khu đất tiến hành thí điểm có diện tích do cơ quan, tổ chức nhà nước quản lý mà không thể tách thành dự án độc lập, phần diện tích này sẽ được tổng hợp vào tổng diện tích đất áp dụng cho dự án và sẽ được Nhà nước thu hồi, giao lại cho nhà đầu tư mà không cần thông qua đấu giá hoặc đấu thầu.

Nghị quyết cũng chỉ rõ rằng việc lựa chọn dự án thí điểm cần đáp ứng các tiêu chí cụ thể, bao gồm việc thực hiện trong khu vực đô thị hoặc khu vực được quy hoạch phát triển đô thị. Tổng diện tích đất ở trong các dự án thí điểm không vượt quá 30% diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch, theo phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai đã được phê duyệt cho thời kỳ 2021-2030.

Về quy trình thủ tục, nghị quyết quy định rằng UBND cấp tỉnh sẽ trình HĐND cùng cấp để thông qua danh mục khu đất dự kiến triển khai dự án thí điểm, cũng như danh mục các công trình, dự án cần thu hồi đất theo quy định tại Điều 72 của Luật Đất đai.

Thí điểm này sẽ được áp dụng toàn quốc nhằm đảm bảo tính đồng bộ trong quản lý và phát triển.

Trong quá trình giải trình trước khi nghị quyết được thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đã nhận được ý kiến cho rằng cần cân nhắc kỹ lưỡng về phạm vi áp dụng thí điểm chỉ nên ở một số tỉnh, thành phố có nhu cầu nhà ở thương mại cao.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã khẳng định rằng, hiện tại các dự án nhà ở thương mại có quy mô nhỏ thường gặp nhiều khó khăn. Việc chỉ thực hiện ở một số địa phương có thể khiến những nơi khác không có cơ hội triển khai dự án theo cơ chế thỏa thuận.

Do đó, việc thực hiện theo phạm vi toàn quốc sẽ góp phần bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và công bằng giữa các địa phương.

Nghị quyết này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 4 năm 2025 và sẽ được áp dụng trong vòng 5 năm.