Cả nước không hoàn thành mục tiêu xây 130.000 căn nhà xã hội
Theo Bộ Xây dựng, cả nước hiện chỉ hoàn thành 21.000 căn nhà ở xã hội, chiếm khoảng 16% so với mục tiêu kế hoạch đề ra cho năm 2024.
Thông tin này được Bộ Xây dựng cung cấp trong dự thảo báo cáo tổng kết công tác của ngành này vào ngày 14/12.
Theo kế hoạch xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, mục tiêu cho năm 2024 là phát triển 130.000 căn. Tuy nhiên, dù nỗ lực, các tỉnh và thành phố chỉ hoàn thành được 21.000 căn, tương ứng với hơn 16% kế hoạch. Thời gian qua, lãnh đạo Bộ Xây dựng đã nhiều lần nhấn mạnh rằng việc thực hiện mục tiêu phát triển nhà ở xã hội còn gặp nhiều khó khăn và thách thức.
Việc triển khai gói vay ưu đãi cho nhà ở xã hội cũng gặp hạn chế. Đến nay, chỉ có 16 dự án được phê duyệt cho vay, với tổng giá trị cam kết tín dụng là 4.200 tỷ đồng, dư nợ đạt khoảng 1.727 tỷ đồng.
Từ năm 2021 đến nay, theo tiêu chí của Bộ Xây dựng, cả nước đã triển khai 644 dự án nhà ở xã hội với quy mô lên tới 580.109 căn. Trong số này, chỉ có 96 dự án được hoàn tất với 57.620 căn. Thêm vào đó, 133 dự án đã được khởi công với tổng số hơn 110.200 căn. Phần còn lại, 415 dự án đã được chấp thuận sẽ cung cấp thêm 412.200 căn khi hoàn thành.
Trong năm qua, Bộ Xây dựng cũng đã yêu cầu Bộ Công an và Quốc phòng thực hiện mẫu dự án 5.000 căn nhà ở xã hội cho lực lượng vũ trang mỗi đơn vị. Đơn vị này cũng đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Chính sách Xã hội để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội tại Hà Nội.
Báo cáo gửi Thủ tướng vào tháng 9 cho thấy, việc triển khai nhà ở xã hội tại hai đô thị đặc biệt là Hà Nội và TP HCM còn chậm, mới chỉ đạt gần 40% chỉ tiêu trong bối cảnh nhu cầu lớn. Cụ thể, Hà Nội cần xây dựng 18.700 căn đến năm 2025, nhưng đến thời điểm báo cáo chỉ có 3 dự án khởi công (1.700 căn) và 5 dự án hoàn thành, cung cấp 5.200 căn, đạt gần 37% mục tiêu.
TP HCM có kế hoạch xây dựng 26.200 căn nhà xã hội đến năm 2025. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, thành phố này mới đạt khoảng 21% mục tiêu với 6 dự án đã được cấp phép khởi công, cung cấp gần 4.400 căn và 4 dự án đã hoàn thành với hơn 1.200 căn. Ngoài ra, TP HCM cũng đang xúc tiến đưa 6 dự án vào hoạt động năm 2025.
Một số khu vực như Thái Nguyên, Ninh Bình, Nam Định, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Bạc Liêu, Cà Mau cũng có nhu cầu về nhà ở xã hội nhưng vẫn chưa rõ ràng kế hoạch cụ thể để triển khai. Trong số này, nhiều địa phương còn chưa có dự án nào được khởi công.
Theo báo cáo về thị trường bất động sản của Đoàn Giám sát Quốc hội, việc triển khai nhà ở xã hội vẫn còn bị động do nguồn vốn ngân sách chưa được bố trí hợp lý. Do đó, hầu hết các dự án hiện nay được xây dựng bằng nguồn vốn ngoài nhà nước do doanh nghiệp hoặc hợp tác xã đảm nhiệm. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp trong khu công nghiệp lại không mặn mà với việc xây nhà cho công nhân.
Đồng thời, nhiều địa phương chưa dành quỹ đất riêng cho phát triển nhà ở xã hội, chủ yếu vẫn dựa vào quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại. Cụ thể, trong giai đoạn 2015-2023, chỉ có 18 trên 63 tỉnh, thành phố bố trí quỹ đất độc lập cho nhà ở xã hội, trong khi 35 địa phương bố trí quỹ 20% trong các dự án nhà thương mại. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung, làm tăng giá bán, cho thuê và thuê mua nhà ở xã hội.
