42% lô đất trúng đấu giá tại Hoài Đức chưa được nộp tiền

Trong số 19 thửa đất được đấu giá tại xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức, hiện còn 8 lô chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, cho thấy có dấu hiệu bỏ cọc, theo thông tin từ Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ ra tình hình này trong báo cáo về việc thực hiện Luật Đất đai gửi đến đại biểu Quốc hội. Báo cáo ghi nhận kể từ khi Luật Đất đai có hiệu lực từ ngày 1/8, một số phiên đấu giá tại nhiều khu vực đã gây chú ý dư luận khi mức giá trúng đấu cao hơn nhiều so với giá khởi điểm. Sau khi tiến hành kiểm tra, Bộ đã phát hiện một số phiên có dấu hiệu việc bỏ cọc đã gây ra những phản ứng tiêu cực từ công chúng.

Tại huyện Hoài Đức, trong số 19 thửa đất đấu giá tại khu Lòng Khúc vào cuối tháng 8, có tới 8 thửa chưa nộp tiền theo thông báo từ cơ quan thuế, tương đương với hơn 42% tổng số lô đã trúng đấu. Phiên đấu giá này đã thu hút sự quan tâm lớn vì kéo dài khoảng 18 giờ, trải qua 10 vòng đấu giá với mức giá trúng cao nhất đạt hơn 130 triệu đồng/m2, vượt xa hơn 18 lần mức giá khởi điểm.

Tình hình tại huyện Thanh Oai cũng không khả quan hơn, khi 56 trong tổng số 68 thửa đất ở xã Thanh Cao cũng chưa được nộp tiền, chiếm 80%. Chỉ có 13 lô đất đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính theo thông báo của cơ quan thuế. Sự kiện đấu giá này đã gây xôn xao thị trường trong tháng 8 với số lượng hồ sơ đăng ký lên tới 4.600, tương đương với 68 lô đất nhưng lại thu hút hơn 1.500 người tham gia, trung bình mỗi thửa được quan tâm bởi hơn 22 người. Các lô đất đều được bán với mức giá cao gấp 5-8 lần giá khởi điểm, với lô cao nhất lên đến trăm triệu đồng/m2.

Theo quy định tại Nghị định 126/2020, thời hạn nộp tiền sử dụng đất cho hai phiên đấu giá trên là 90 ngày, bắt đầu từ khi người trúng đấu giá nhận thông báo nộp tiền. Trong vòng 30 ngày đầu, họ phải nộp 50% số tiền sử dụng đất, phần còn lại phải được hoàn thành trong 60 ngày tiếp theo. Trường hợp không thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc nộp không đủ số tiền quy định, lô đất trúng đấu giá sẽ bị huỷ và người trúng sẽ mất khoản tiền đặt cọc tương đương 20% giá khởi điểm.

Nguyên nhân của tình trạng này được chỉ ra rằng một số người tham gia đấu giá không có nhu cầu sử dụng thực, mà chỉ nhằm mục đích đầu cơ để nâng giá trúng cao rồi bán lại để thu lợi. Thêm vào đó, nhiều địa phương vẫn sử dụng bảng giá đất hiện hành chưa được điều chỉnh, gây ra sự chênh lệch đáng kể so với giá thị trường thực tế và thu hút nhiều người tham gia vào thị trường này.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất các giải pháp để công khai thông tin liên quan đến những người bỏ cọc nhằm tránh tình trạng đầu cơ, thổi giá và trục lợi từ đấu giá đất. Giải pháp này cũng đã được bộ trình lên Chính phủ trong hội nghị trực tuyến với 63 tỉnh, thành vào ngày 8/10.

Khu đất đấu giá Lòng Khúc, xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức nằm gần dự án Vành đai 4, như thể hiện rõ qua ảnh chụp từ trên cao.

Về vấn đề bảng giá đất, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết thời gian qua, một số địa phương đã điều chỉnh bảng giá đất với sự chênh lệch lớn so với trước đó, dẫn đến phản ứng từ người dân và doanh nghiệp do mức phí nộp nghĩa vụ tài chính tăng cao. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc không thường xuyên cập nhật giá đất theo đúng quy định trong giai đoạn áp dụng Luật Đất đai 2013, khiến nhiều địa phương có bảng giá đất đã không thay đổi từ lâu, như Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ, Thanh Hóa, Ninh Bình và một số nơi khác.

Bộ Tài nguyên và Môi trường khuyến nghị các địa phương cần nhanh chóng rà soát và điều chỉnh bảng giá đất để phù hợp với thực tiễn. Các địa phương cũng cần chuẩn bị các nguồn lực, hạ tầng thông tin và cơ sở dữ liệu cần thiết để xây dựng bảng giá đất nhằm áp dụng từ ngày 1/1/2026.