Thủ tướng: Đề xuất cơ chế đặc thù, đặc biệt cho Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh rằng cuộc họp có mục đích thực hiện Nghị quyết của Trung ương cùng Kết luận của Bộ Chính trị về việc đầu tư cho Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam.

Các thành viên tham gia cuộc họp bao gồm: Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; các Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Lê Thành Long, Hồ Đức Phớc; cùng các bộ trưởng và lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương.

Trong cuộc họp, lãnh đạo Chính phủ và đại diện các bộ, ngành đã thảo luận sôi nổi về tính chất và vai trò quan trọng của việc đầu tư xây dựng đường sắt đối với sự phát triển quốc gia; phân tích bối cảnh hiện tại của đất nước và kinh nghiệm quốc tế trong việc đầu tư, vận hành và hiệu quả kinh tế-xã hội; đồng thời, xem xét các cơ sở chính trị và pháp lý cần thiết để thực hiện chủ trương của Trung ương, đặc biệt là đề xuất cơ chế đặc thù để huy động nguồn lực cho dự án đường sắt tốc độ cao.

Các đại biểu cũng đã trao đổi ý kiến về hướng tuyến, định mức đầu tư, công nghệ; phát triển ngành công nghiệp đường sắt; cũng như cần thiết phải đào tạo nguồn nhân lực phục vụ quản lý và vận hành hệ thống đường sắt.

Thủ tướng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu và đề xuất phương án đầu tư cho tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam theo hướng tuyến càng thẳng càng tốt, nhằm tối ưu hóa chi phí và thời gian triển khai.

Kết thúc cuộc họp, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải cùng các bộ, cơ quan liên quan phải tuân thủ nghiêm ngặt chủ trương của Trung ương và Bộ Chính trị, đồng thời tiếp nhận tối đa ý kiến từ Thường trực Chính phủ và các bộ, ngành để hoàn thiện hồ sơ trình Hội đồng thẩm định, nhanh chóng trình Quốc hội theo đúng quy định.

Trung ương và Bộ Chính trị đã thống nhất chủ trương đầu tư để xây dựng toàn bộ tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, với tốc độ thiết kế 350 km/h, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, cũng như đảm bảo an ninh quốc phòng. Thủ tướng cũng đã lưu ý về việc đánh giá tác động của dự án đối với nợ công, nợ Chính phủ, bội chi ngân sách, và phải nêu rõ hiệu quả tổng thể của dự án, không chỉ về mặt kinh tế mà còn nhằm nâng cao tiềm lực và vị thế quốc gia.

Thủ tướng cũng đã nhấn mạnh rằng cần nghiên cứu và đề xuất hướng tuyến cho dự án sao cho không nằm gần các khu dân cư lớn, nhằm giảm thiểu việc giải phóng mặt bằng cũng như tiết kiệm chi phí và thúc đẩy triển khai nhanh chóng.

Bên cạnh đó, quy hoạch và bố trí các ga cần phải hiện đại, phù hợp với tầm nhìn tương lai, đồng thời tránh lãng phí và tối ưu hóa công năng phục vụ phát triển kinh tế-xã hội cùng các vấn đề an ninh, quốc phòng của các địa phương.

Tuyến đường sắt này cần phải được xây dựng phù hợp với quy hoạch quốc gia và các quy hoạch ngành, đảm bảo kết nối với hạ tầng giao thông khác như hàng không và hàng hải, đồng thời có khả năng kết nối với các hành lang kinh tế trong nước cũng như khu vực như Trung Quốc, Lào và Campuchia.

Thủ tướng yêu cầu cần rà soát lại suất đầu tư và tổng mức đầu tư sao cho chính xác nhất có thể; cùng lúc đó, cần đề xuất các cơ chế đặc thù cho dự án, đặc biệt là huy động nguồn lực và quy trình thủ tục, đảm bảo tính linh hoạt về đất đai, giải phóng mặt bằng, và vật liệu xây dựng với phương châm tạo cơ chế thông thoáng và thủ tục rút gọn.

Về nguồn lực, cần đề xuất các cơ chế huy động và đa dạng hóa nguồn lực từ đầu tư công của Trung ương, địa phương, nguồn vốn vay, phát hành trái phiếu và các nguồn lực hợp pháp khác, đặc biệt trong xây dựng và vận hành nhà ga. Ngoài nguồn lực tài chính, cần có sự tham gia của toàn bộ hệ thống chính trị, sự hỗ trợ từ dân chúng và doanh nghiệp nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp cho dự án.

Về khía cạnh tổ chức, Thủ tướng nêu rõ rằng Chính phủ đã thành lập Tổ công tác, Bộ Giao thông vận tải cần tạo ra một tổ giúp việc chuyên trách cả về nhân sự lẫn chất lượng để triển khai dự án. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà sẽ trực tiếp điều hành dự án này.

Thủ tướng cũng đề xuất cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, nhằm nâng cao năng lực quản lý và vận hành đường sắt.

Cuối cùng, Thủ tướng nhấn mạnh rằng để thực hiện tốt chủ trương đầu tư này, cần có cách làm mới, với quyết tâm cao và nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, đảm bảo mỗi công việc được thực hiện đến nơi đến chốn, phân công rõ ràng trách nhiệm, thời gian và sản phẩm cụ thể, phát huy tinh thần tự hào dân tộc, dám nghĩ dám làm để hiện thực hóa dự án.

Tại cuộc họp, các đại biểu cũng đã bàn thảo về việc triển khai các dự án đường sắt kết nối với Trung Quốc, bao gồm các tuyến đường Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, Lạng Sơn-Hà Nội, và Móng Cái-Hạ Long-Hải Phòng.