Sớm nghiên cứu có quy định mức thuế cao hơn với người nhiều nhà, đất, bỏ đất hoang

Nghị quyết về việc "Nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực thi chính sách và luật pháp quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội" vừa được Quốc hội thông qua vào ngày 23/11 đã đề cập đến giai đoạn 2015-2021, trong đó ghi nhận sự tăng trưởng của thị trường bất động sản. Tuy nhiên, cơ cấu sản phẩm lại không hợp lý và mất cân đối giữa cung và cầu.

Nguồn cung chủ yếu tập trung ở phân khúc cao cấp và phục vụ cho những nhà đầu tư tài chính, trong khi lại thiếu hụt các sản phẩm nhà ở phù hợp với khả năng chi trả của phần lớn cư dân. Một số dự án cũng vẫn đang vướng mắc về mặt pháp lý, đặc biệt là trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất cho người dân.

BẢN TIN THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN: SỰ SỤT GIẢM, GIÁ CẢ TĂNG CAO

Cuối giai đoạn 2021, thị trường bất động sản du lịch và lưu trú cũng gặp khó khăn về pháp lý do các quy định chưa rõ ràng và việc thực thi pháp luật còn nhiều hạn chế. Dịch Covid-19 cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường này.

Trong giai đoạn 2022-2023, thị trường bất động sản tiếp tục suy giảm, nguồn cung giảm mạnh so với trước. Ngược lại, giá bất động sản lại tăng vọt gấp nhiều lần so với mức thu nhập trung bình của bộ phận lớn dân cư.

Nhiều dự án nhà ở đang đối mặt với khó khăn và bị chậm tiến độ, làm lãng phí tài nguyên đất đai và vốn đầu tư, từ đó gia tăng chi phí cho nhà đầu tư và đẩy giá sản phẩm lên cao. Trong khi đó, thị trường bất động sản du lịch gần như rơi vào trạng thái "đóng băng", tiếp tục mắc kẹt trong những vấn đề pháp lý.

Trong năm 2023-2024, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét và thông qua nhiều dự án luật quan trọng liên quan đến quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội, gồm Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu và Luật Đất đai.

Chính phủ cùng các Bộ, ngành cũng đang nỗ lực ban hành các văn bản quy định chi tiết các điều luật này; đồng thời, các địa phương cũng đang nhanh chóng hoàn thiện các văn bản hướng dẫn theo quyền hạn. Quốc hội và Chính phủ còn xem xét, sửa đổi và bổ sung nhiều quy định mới liên quan đến quy hoạch đô thị, nông thôn, đầu tư, phòng cháy chữa cháy, địa chất và khoáng sản.

Nhiều vấn đề tồn đọng, khó khăn đã được nhận diện và một số đề xuất đã được nghiên cứu tiếp thu nhằm đưa vào luật pháp mới để giải quyết các vấn đề cốt lõi.

XỬ LÝ CÁC DỰ ÁN BẤT ĐỘNG SẢN VƯỚNG MẮC PHÁP LÝ

Trong bối cảnh đó, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cùng các cơ quan liên quan được giao nhiệm vụ rà soát, nhận diện những tồn tại trong chính sách và pháp luật quản lý bất động sản và phát triển nhà ở xã hội, từ đó có những điều chỉnh cần thiết.

Các cơ quan được yêu cầu phải có giải pháp cụ thể để tháo gỡ các khó khăn trong quản lý bất động sản và phát triển nhà ở xã hội đã được nêu trong báo cáo giám sát. Mục tiêu là phát triển một thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững, làm đa dạng hóa sản phẩm bất động sản, hài hòa giữa cung và cầu, và tăng cường nguồn cung nhà ở phù hợp với thu nhập của đa số cư dân, đảm bảo quyền lợi về chỗ ở của người dân và an sinh xã hội.

Nghị quyết cũng giao nhiệm vụ cho Chính phủ thực hiện ngay một số nhiệm vụ và giải pháp cho các luật mới liên quan đến quản lý thị trường bất động sản như Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, và Luật Đất đai.

Chính phủ cần chỉ đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ và các địa phương hoàn thành ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện theo thẩm quyền đã được phân công.

Đồng thời, công tác rà soát và hoàn thiện các quy định cũng cần được thực hiện để khắc phục những tồn tại trong giai đoạn trước cũng như các vướng mắc trong quá trình thi hành các quy định mới.

Cần chú trọng đến công tác định giá đất, xây dựng và điều chỉnh bảng giá đất, nhằm bảo đảm mặt bằng chi phí hợp lý trong lĩnh vực đất đai, hài hòa lợi ích của Nhà nước và nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Chính phủ nên có phương án giải quyết dứt điểm các dự án bất động sản gặp khó khăn, xem xét các yếu tố thực tiễn và lịch sử cụ thể để đưa ra những giải pháp phù hợp.

Nghĩa vụ tiếp tục rà soát các dự án khác có gặp khó khăn và vướng mắc pháp lý cũng hết sức quan trọng, nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người dân.

Khuyến khích các ngân hàng thương mại giảm chi phí để giảm lãi suất cho vay đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân cũng là điều cần thiết.

TĂNG CƯỜNG NGUỒN CUNG BẤT ĐỘNG SẢN PHÙ HỢP

Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát sao diễn biến thị trường bất động sản, nâng cao nghiên cứu và phân tích, dự đoán tình hình để có biện pháp điều tiết, góp phần lành mạnh hóa thị trường bất động sản, ngăn chặn tình trạng "nóng" hay "đóng băng".

Đồng thời, Chính phủ cũng cần triển khai phương án điều tiết, đa dạng hóa sản phẩm bất động sản, đảm bảo nguồn cung nhà ở phù hợp với thu nhập của phần lớn người dân.

Nghị quyết nhấn mạnh tới việc cần có giải pháp căn cơ, dài hạn để đưa giá bất động sản trở về giá trị thực tế, ngăn chặn việc thao túng giá đất. Cần chú trọng phát triển nhà ở xã hội cho thuê khu vực đô thị bằng nguồn vốn công, và đưa ra chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư vào xây dựng nhà ở xã hội. 

Tiếp tục nghiên cứu cơ chế hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội và xem xét thành lập quỹ phát triển nhà ở xã hội hoặc các mô hình tài chính phù hợp. Đồng thời, rà soát các chính sách để đảm bảo quyền tiếp cận các nguồn lực cho dự án bất động sản, tạo điều kiện cho vay đối với các dự án đầy đủ pháp lý, đã hoàn tất thủ tục để tạo ra nguồn cung cho thị trường.

Cuối cùng, nghiên cứu và đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật thuế là rất cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất, góp phần thực hiện mục tiêu tái phân phối thu nhập, đồng thời đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.