Những dự án, tài sản bị đóng băng là rất "đau xót"

Trong khuôn khổ tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, vào ngày 9/11, dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội đã tiến hành phiên họp toàn thể tại hội trường để thảo luận về dự thảo Nghị quyết liên quan đến việc thí điểm xử lý vật chứng và tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, và xét xử một số vụ án hình sự.

Đại biểu Nguyễn Văn Quân từ tỉnh Hậu Giang đã có kiến nghị mở rộng phạm vi áp dụng của nghị quyết, không chỉ giới hạn trong các vụ án hình sự mà còn nên bao quát thêm các trường hợp khác, nhằm đảm bảo công bằng và bình đẳng cho mọi bên liên quan trong hệ thống pháp luật.

Theo dự thảo nghị quyết, thời gian thí điểm đề xuất không quá 3 năm. Tuy nhiên, đại biểu đã nêu ý kiến cần kéo dài thời gian thí điểm lên đến 5 năm để có đủ thời gian thực hiện kiểm chứng, từ đó thực hiện đánh giá một cách toàn diện và chặt chẽ. Nếu kết quả khả quan, có thể tiến hành đưa vào Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự.

Bên cạnh đó, việc kéo dài thời gian thí điểm sẽ giúp các cơ quan thực hiện không cảm thấy áp lực về mặt thời gian.

Đại biểu Nguyễn Hữu Chính cũng lên tiếng tại nghị trường, đồng tình với việc cần mở rộng phạm vi áp dụng và giảm thời gian thí điểm.

Theo quan điểm của ông, việc xử lý vật chứng và tài sản không nên chỉ dừng lại ở các vụ án tham nhũng nằm trong diện giám sát của Ban Chỉ đạo Trung ương, bởi thực tế số vụ án tham nhũng chỉ chiếm khoảng 10-15% tổng số vụ án hình sự, trong khi khối lượng tang vật thu giữ trong các vụ án hình sự thông thường lại rất lớn.

Nếu chỉ thực hiện thí điểm trong lĩnh vực án tham nhũng sẽ không đủ sức tác động đến thực trạng đang tồn tại trong xã hội.

Hiện nay, các kho tang vật ở các cơ quan công an tại các tỉnh, thành phố đang đối mặt với tình trạng quá tải, điều này gây ra nhiều khó khăn và lãng phí trong việc bảo quản.

Ý nghĩa của việc thí điểm xử lý tang vật trong vụ án hình sự không chỉ nhằm giảm thiểu lãng phí mà còn bảo vệ quyền lợi cho các bên đương sự khi tang vật bị kê biên hoặc thu giữ. Do vậy, đề xuất thí điểm cho tất cả các vụ án hình sự. Đại biểu cũng cho rằng không cần phải quy định cứng rắn về thời gian thí điểm là 3 năm.

Trong suốt thời gian thí điểm, cần thực hiện các đợt sơ kết, tổng kết để rút kinh nghiệm. Nếu nhận thấy các ưu điểm, cần đề xuất sửa đổi, bổ sung vào Bộ luật Tố tụng hình sự nhằm tối đa hóa quyền lợi cho các bên đương sự và giảm thiểu thiệt hại cho nhà nước, tổ chức, và công dân.

Ông Nguyễn Huy Tiến, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, đã chia sẻ về phạm vi áp dụng của nghị quyết. Ông cho rằng nhiều vụ án hiện tại đã được phân cấp giải quyết ngay tại cấp tỉnh, mà không còn tập trung chỉ ở trung ương như trước đây.

Đại biểu nhấn mạnh điều này rất hợp lý và thể hiện trách nhiệm trong việc giải phóng nguồn lực, việc nghị quyết thí điểm đưa ra các biện pháp chưa được quy định rõ ràng trong tố tụng cũng cần thiết, phù hợp với chủ trương của Tổng Bí thư để tránh gây lãng phí. 

Lãng phí thường gây thiệt hại lớn hơn cả những hệ lụy do tham nhũng gây ra. Các vụ án, dự án, và tài sản bất động sản rất lớn thường rơi vào tình trạng bế tắc và kéo dài do quy định tố tụng hiện tại chưa đủ khả năng xử lý các tình huống này.

Ông Tiến đưa ra ví dụ về những dự án lớn tại Đà Nẵng, mà ông đã từng chứng kiến sự khó khăn liên quan đến lãi suất kép có thể làm tài sản mất giá trị nếu không được khai thác, sử dụng kịp thời. Ông cho biết sẽ nghiên cứu và cụ thể hóa những vấn đề mới mẻ này, điều này đòi hỏi sự thận trọng, cùng với việc thí điểm, đánh giá và xin ý kiến kết luận của Bộ Chính trị cho phép thực hiện thí điểm trong những vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương.