Dự án đường sắt cao tốc trên trục Bắc - Nam: Doanh nghiệp nội địa tự tin đủ năng lực tham gia
Phân tích từ Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho thấy dự án xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam tác động đến khoảng 7-8 lĩnh vực kinh tế. Đầu tiên, ảnh hưởng rõ ràng nhất là đến ngành xây dựng, đóng góp quan trọng vào cơ cấu GDP thông qua công trình thi công.
Dự án cũng tác động mạnh mẽ đến các ngành liên quan phục vụ xây dựng, bao gồm những ngành cung cấp vật liệu như cát, đá, sỏi cùng với các nguyên liệu chuyên biệt như sắt và thép cần thiết cho đường ray và các hạng mục khác.
Vào đầu tháng 10, Thứ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy khẳng định rằng việc xây dựng đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam sẽ được thực hiện chủ yếu bằng ngân sách trong nước và giảm thiểu sự phụ thuộc vào công nghệ chuyển giao từ nước ngoài.
Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy nhấn mạnh rằng nếu nhà thầu nước ngoài tham gia, họ cần sử dụng sản phẩm của doanh nghiệp trong nước, giúp nâng cao giá trị bản địa cho các gói thầu lên tới 34 tỷ USD.
Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát, ông Trần Đình Long, đã bày tỏ sự hỗ trợ cho chủ trương xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam của Chính phủ. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc yêu cầu sử dụng hàng hóa sản xuất trong nước trong các gói thầu.
Theo các chuyên gia tư vấn, dự án này dự kiến tiêu thụ khoảng 6 triệu tấn thép khác nhau. Hòa Phát, một trong những nhà sản xuất thép hàng đầu thế giới, cam kết sẽ cung cấp đủ khối lượng thép cho dự án này, bao gồm cả thép đường ray cao tốc và thép dự ứng lực. Họ cũng đảm bảo rằng sản phẩm sẽ đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng quốc tế và thời gian giao hàng.
Với công suất sản xuất đạt 8,5 triệu tấn/năm, Tập đoàn Hòa Phát được xem là doanh nghiệp sản xuất thép lớn nhất Đông Nam Á và nằm trong Top 50 thế giới. Dự báo từ năm 2025, sau khi hoàn thiện Dự án khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2, công suất của họ sẽ tăng lên hơn 14 triệu tấn/năm.

Hòa Phát sở hữu nhiều nhà máy hiện đại và có khả năng sản xuất nhiều loại thép chất lượng cao phục vụ cho xây dựng và cơ khí chế tạo. Họ cung cấp một chuỗi sản phẩm đa dạng từ thép xây dựng đến thép cuộn chất lượng cao, thép dự ứng lực, và các sản phẩm khác như ống thép và tôn mạ.
Thêm vào đó, Chủ tịch Trần Đình Long thông báo rằng trong ba năm qua, Hòa Phát đã nghiên cứu phát triển sản phẩm thép ray, tự tin rằng họ có khả năng sản xuất thép ray cho đường sắt cao tốc.
Hiện tại, Tập đoàn Hòa Phát đang tiến hành khảo sát và đề xuất đầu tư cho một số dự án lớn tại tỉnh Phú Yên, trong đó bao gồm Khu liên hợp sản xuất gang thép. Sản phẩm chính dự kiến sẽ tập trung vào các dòng thép chất lượng cao phục vụ cho ngành cơ khí chế tạo.
Các chuyên gia trong ngành thép nhấn mạnh rằng với tổng chiều dài của tuyến đường lên đến 1.730 km, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ tạo ra nhu cầu ổn định và kéo dài trong nhiều năm, mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ cho ngành thép Việt Nam.
Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cũng nhận định rằng khi các nhà thầu trong nước đảm nhận các hạng mục của dự án, các doanh nghiệp cung cấp vật liệu sẽ có cơ hội tham gia giống như cách hoạt động thi công đường bộ cao tốc Bắc - Nam trước đó. Việc tối đa hóa sự tham gia trong chuỗi cung ứng dự án này là một bước tiến quan trọng cho các doanh nghiệp và ngành xây dựng Việt Nam.
Họ cũng kiến nghị rằng các doanh nghiệp trong nước với năng lực quản lý cần được ưu tiên, cũng như những đơn vị có khả năng tổ chức, dẫn dắt và đào tạo cho các doanh nghiệp khác. Việc này đặc biệt cần thiết trong một dự án lớn như vậy để đảm bảo việc tối ưu hóa nguồn lực và kinh nghiệm của các doanh nghiệp tham gia.