Chờ đợi pháp lý, dự án chậm tiến độ, chủ đầu tư và khách mua nhà khổ vì thanh lý hợp đồng
Vướng mắc pháp lý được xem là điểm nút lớn nhất trong thị trường bất động sản trong nhiều năm qua. Chính điều này đã dẫn đến tình trạng thị trường trì trệ, nguồn cung hạn chế, cũng như việc phát sinh nhiều mâu thuẫn giữa chủ đầu tư và người mua nhà.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM, cho biết rằng vướng mắc pháp lý là nguyên nhân chủ yếu trong 70% số dự án đang gặp khó khăn. Những vấn đề này tập trung chủ yếu vào ba cấp độ, với nguyên nhân chủ yếu là các quy định pháp luật không đồng bộ, thường mâu thuẫn và xung đột với nhau. Một số quy định trong văn bản dưới luật có liên quan đến lĩnh vực bất động sản cũng gây ra không ít trở ngại. Đặc biệt, việc thực thi pháp luật bởi các cán bộ công chức tại các sở và ngành cũng gặp nhiều khó khăn.
Theo quan điểm của ông Châu, các vấn đề pháp lý gây khó khăn dẫn đến tình trạng các dự án bị ngừng trệ và kéo dài thời gian chờ đợi. Điều này đã khiến nhiều doanh nghiệp mất đi cơ hội ra sản phẩm đúng thời điểm, thậm chí có những doanh nghiệp buộc phải trả lại tiền cho khách hàng hoặc từ bỏ dự án do không thể chờ đợi thêm nữa.
Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Bất động sản Toàn Cầu, ông Nguyễn Quốc Hiệp, cũng đã chia sẻ về kinh nghiệm của mình khi theo đuổi hai dự án tại Hà Nội và TP.HCM trong nhiều năm. Mặc dù đầu tư nhiều nguồn lực, nhưng cuối cùng công ty của ông đã phải từ bỏ dự án do gặp khó khăn trong quy định về đất đai.
Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình huống khó khăn, buộc phải chấm dứt hợp đồng với người mua nhà. Nhiều khách hàng đã nhiều năm đóng tiền nhưng vẫn chưa thấy dự án có tiến triển, dẫn đến sự thất vọng và những mâu thuẫn phát sinh khi thanh lý hợp đồng giữa khách hàng và chủ đầu tư.
Vào năm 2021, Keppel Land, chủ đầu tư dự án Palm Garden tại TP.HCM, đã phải hoàn trả toàn bộ số tiền đặt cọc cho khách hàng sau hai năm giới thiệu sản phẩm ra thị trường mà vẫn chưa triển khai. Họ đơn phương thông báo hủy hợp đồng mà không nêu rõ nguyên nhân, đồng thời chỉ thông báo mức đền bù 1% mỗi tháng đối với hợp đồng bị hủy.
Đầu tháng 4/2022, khách hàng mua căn hộ tại dự án Ascent Plaza ở TP.HCM cũng nhận thông báo từ chủ đầu tư rằng dự án vẫn chỉ là bãi đất trống sau bốn năm. Chủ đầu tư cho biết sẽ hoàn lại tiền mà khách hàng đã đặt cọc, kèm theo lãi suất 5%/năm theo thỏa thuận.
Cuối tháng 3/2023, Công ty TNHH AHC Minh Sơn đã thông báo không thể tiếp tục triển khai dự án Hausbelo tại TP.HCM do thủ tục pháp lý chậm trễ. Họ cũng cho biết sẽ hoàn trả tiền đặt cọc cho khách hàng vì chưa thể kết thúc thủ tục chuyển nhượng đúng như dự kiến.
Tháng 1/2024, Công ty TNHH Điện tử Ánh Sao đã phải thông báo dừng hợp đồng với khách hàng cho dự án The Nosta tại Hà Nội vì vấn đề pháp lý gặp phải. Công ty cam kết hoàn lại tiền cho khách hàng và hỗ trợ trong quá trình thực hiện thủ tục hoàn trả.
Một chủ đầu tư khác tại TP.HCM cũng đã thông báo chấm dứt hợp đồng với khách hàng sau nhiều năm dự án không tiến triển. Họ đã đưa ra hai phương án hỗ trợ khách hàng, bao gồm voucher giảm giá cho khách hàng muốn tiếp tục mua căn hộ sau khi dự án đủ điều kiện pháp lý, hoặc hoàn trả 100% số tiền đã thanh toán kèm theo lãi suất.
Trước tình hình này, các chuyên gia khuyến cáo chủ đầu tư và khách hàng cần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực bất động sản. Các hình thức quảng bá dự án khi chưa đủ điều kiện pháp lý cần phải được xem xét lại kỹ lưỡng. Người mua cũng cần cẩn trọng với các hợp đồng đặt chỗ và hợp đồng nguyên tắc.
Ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, khuyến nghị rằng người mua nhà cần kiểm tra kỹ tính pháp lý của dự án trước khi thực hiện giao dịch tài chính. Từ ngày 1/8/2024, nhiều quy định mới bảo vệ quyền lợi của người mua nhà sẽ có hiệu lực, buộc các chủ đầu tư phải đảm bảo đầy đủ pháp lý và tài chính của dự án trước khi triển khai.
