Tạo điều kiện thuận lợi cho người nước ngoài được sở hữu nhà ở

Quá trình toàn cầu hóa đang tạo ra sự chuyển dịch lao động mạnh mẽ giữa các quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Việt Nam không chỉ là nguồn cung ứng lao động di cư quốc tế mà còn là điểm đến thu hút nhiều lao động từ khắp nơi trên thế giới.

Theo thống kê từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tính đến cuối năm 2023, khoảng 136.800 người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam. Trong số đó, có hơn 10.000 người không thuộc diện cấp giấy phép lao động, trong khi gần 126.000 người còn lại đã được cấp phép.

Xu hướng lao động nước ngoài vào Việt Nam ngày càng gia tăng, nhờ vào việc mở rộng các hoạt động kinh tế đối ngoại thông qua nhiều hiệp định thương mại với những quốc gia và tổ chức khác. Việt Nam hiện đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế.

Đi kèm với sự gia tăng của lao động nước ngoài, nhu cầu về nhà ở từ họ cũng đang tăng cao. Chính sách cho phép người nước ngoài mua và sở hữu nhà tại Việt Nam đã được quy định trong Nghị quyết số 19 năm 2008 của Quốc hội. Tuy nhiên, chỉ từ khi có những điều chỉnh trong Luật Nhà ở 2014, số lượng cá nhân và tổ chức nước ngoài sở hữu bất động sản tại Việt Nam mới có chiều hướng cải thiện đáng kể.

Với quy định hiện hành, người nước ngoài có thể sở hữu nhà ở thương mại tại Việt Nam trong 50 năm, có quyền nhận tặng cho, thừa kế, và không được sở hữu quá 30% số căn hộ trong một tòa chung cư hay tối đa 250 căn đối với nhà ở riêng lẻ tại các khu dân cư.

Tính đến hết quý 3 năm 2023, sau hơn 8 năm thực hiện Luật Nhà ở 2014, đã có trên 3.035 người nước ngoài mua chung cư tại Việt Nam, đa phần là ở các tỉnh thành lớn. Hà Nội dẫn đầu với 1.765 căn, tiếp theo là TP.HCM với 850 căn, Bắc Ninh 110 căn, Bình Dương 210 căn, và Bà Rịa - Vũng Tàu 50 căn. Người mua chủ yếu đến từ các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Mỹ, Australia, Nhật Bản, và Malaysia. Trong nửa đầu năm 2024, ghi nhận trên 1.000 căn hộ được người nước ngoài mua tại Hà Nội, theo số liệu từ Bộ Xây dựng.

Theo ước tính của Bộ Xây dựng, khoảng 4 triệu người nước ngoài và Việt kiều có nhu cầu tìm mua nhà tại Việt Nam.

Dữ liệu từ CBRE Việt Nam cho thấy, trong gần 10 năm qua, khoảng 5.000 giao dịch được thực hiện, trong đó có đến 45% giao dịch đến từ khách hàng nước ngoài. Trong số đó, khách hàng từ Hồng Kông, Đài Loan, Hàn Quốc, và Singapore chiếm ưu thế, theo sau là các khách hàng từ châu Âu và Mỹ.

Ông Võ Huỳnh Tuấn Kiệt, Giám đốc kinh doanh của CBRE Việt Nam, nhận định rằng sự phát triển của thị trường bất động sản Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với Thái Lan nhưng lại chậm hơn khoảng 20-30 năm và chậm hơn Singapore khoảng 50-60 năm. Thị trường bất động sản Việt Nam chỉ thật sự bùng nổ trong vòng 10 năm gần đây.

Để thu hút và thúc đẩy đầu tư, du lịch, dịch vụ và phát triển thị trường bất động sản, cùng với việc phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, Luật Nhà ở 2023 sẽ chính thức có hiệu lực kể từ ngày 1/8/2024. Luật này mở rộng cơ hội sở hữu nhà ở cho các tổ chức và cá nhân nước ngoài với nhiều quy định thuận lợi hơn.

Cụ thể, Điều 17 của Luật Nhà ở 2023 xác định tổ chức và cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà tại Việt Nam. Hình thức sở hữu này bao gồm:

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được phép đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại Việt Nam theo quy định của Luật Nhà ở 2023 và các quy định pháp luật liên quan khác. Họ có thể sở hữu nhà ở thông qua việc thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam. Các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, chi nhánh và văn phòng đại diện của doanh nghiệp nước ngoài, quỹ đầu tư nước ngoài và chi nhánh ngân hàng nước ngoài cũng có quyền sở hữu nhà ở.

Cá nhân nước ngoài, nếu có giấy nhập cảnh hợp lệ vào Việt Nam, có thể sở hữu nhà ở thông qua việc mua, thuê mua từ các chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở. Họ cũng có thể nhận tặng cho hoặc thừa kế nhà ở thương mại trong dự án không thuộc khu vực cần được bảo đảm an ninh, quốc phòng theo quy định của Luật Nhà ở 2023. Ngoài ra, cá nhân nước ngoài có quyền mua hoặc thuê mua nhà từ các tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài đã sở hữu nhà ở.