Đề xuất đánh thuế mua bán bất động sản theo thời gian sở hữu để ngăn lướt sóng và thổi giá

Theo thông tin từ Bộ Tài chính, mức thuế suất áp dụng cho thu nhập từ việc chuyển nhượng bất động sản hiện tại không phân biệt dựa trên thời gian sở hữu của người chuyển nhượng.

Để khống chế tình trạng đầu cơ bất động sản, nhiều quốc gia đã áp dụng chính sách thuế để làm gia tăng chi phí cho các hoạt động đầu cơ, từ đó giảm tính hấp dẫn của việc này trong nền kinh tế, trong đó có thuế thu nhập cá nhân.

Một số quốc gia đã áp dụng mức thuế lên đến 100% lợi nhuận trong năm đầu tiên thực hiện mua bán. Cụ thể, tại một số nước, thuế đánh vào lợi nhuận từ giao dịch bất động sản tùy thuộc vào tần suất giao dịch và thời gian sở hữu. Số liệu từ Bộ Tài chính cho thấy, nếu thời gian mua bán bất động sản diễn ra nhanh, mức thuế suất sẽ cao hơn, và ngược lại.

Chẳng hạn, ở Singapore, trong năm đầu tiên chuyển nhượng, thuế suất là 100% trên chênh lệch giá trị mua và bán; sau 2 năm, thuế giảm xuống 50%; và sau 3 năm là 25%. Tương tự, tại Đài Loan, những giao dịch trong 2 năm đầu sau khi mua sẽ bị áp dụng thuế suất 45%; từ 2 đến 5 năm là 35%; từ 5 đến 10 năm là 20%, và sau 10 năm, mức thuế chỉ còn 15%.

Theo Nghị quyết số 18/NQ-TW ban hành ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã nhấn mạnh đến việc hoàn thiện thể chế và chính sách nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất. Nghị quyết này cùng với Nghị quyết số 62/2022/QH15 yêu cầu rà soát và hoàn thiện quy định về thuế bất động sản với mục tiêu tăng cường quản lý và chống thất thu thuế.

Để thực hiện các chủ trương này, Bộ Tài chính đã đề xuất việc nghiên cứu thu thuế theo thời gian sở hữu bất động sản, dựa trên kinh nghiệm của các quốc gia khác, nhằm hạn chế đầu cơ và chặn đà tăng giá bất động sản.

Mức thuế cụ thể sẽ được tính toán để phản ánh thực trạng thị trường bất động sản, đồng thời việc áp dụng chính sách thuế cũng phải hòa quyện với các quy định về đất đai và nhà ở, cũng như khả năng hạ tầng công nghệ thông tin hỗ trợ đăng ký bất động sản. Điều này sẽ giúp cơ quan thuế có đủ thông tin và cơ sở pháp lý cần thiết để quản lý thời gian nắm giữ bất động sản chính xác hơn.

Việc xây dựng mức thuế thu nhập cá nhân lũy tiến sẽ theo tỷ lệ nghịch với thời gian sở hữu. Cụ thể, với bất động sản nắm giữ trên 10 năm, mức thuế chỉ là 1%, và sẽ tăng thêm 0,2% khi thời gian sở hữu giảm đi. Đối với những giao dịch lướt sóng dưới 1 năm, mức thuế có thể lên tới 3% trên giá trị chuyển nhượng, từ đó giúp tăng ngân sách nhà nước và ngăn chặn tình trạng đầu cơ và thổi giá.

Thời gian qua, giá bất động sản, đặc biệt là căn hộ, đã bị đội giá gấp nhiều lần do sự tác động của giới đầu cơ, dẫn đến sự bất bình trong xã hội. Ví dụ, một căn nhà trên đường Lương Sử A (quận Đống Đa, Hà Nội) được chào bán với giá 4 tỷ đồng, sau khi sửa chữa bởi các nhà đầu cơ, đã được bán với giá 6 tỷ đồng, và người mua gần đây hiện đang chào bán với giá 7,9 tỷ đồng, tức gấp đôi chỉ sau vài tháng.

Nhiều nhà đầu cơ thường sử dụng đòn bẩy ngân hàng và vay ngắn hạn, điều này tạo áp lực lớn lên những người muốn mua thực sự. Trong khi đó, nguồn cung bất động sản vẫn hạn chế, tất cả các yếu tố này đã làm cho giá nhà đất tăng cao và tác động đến nhu cầu thực tế của người dân. Đại biểu Quốc hội cũng đã chỉ ra rằng, giá nhà hiện nay đã vượt quá khả năng mua sắm của những công chức có thu nhập bình thường.

Hơn nữa, trong lần sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này, Bộ Tài chính cũng đề xuất bổ sung các quy định về thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, nhằm đảm bảo tính đồng bộ với Luật Đất đai năm 2024.

Cụ thể, Điều 247 của Luật Đất đai quy định rằng thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản sẽ được tính dựa trên giá trị chuyển nhượng và giá đất trong bảng giá đất. Việc này cần phải được cập nhật vào dự thảo mới của Luật Thuế thu nhập cá nhân để đảm bảo tính đồng bộ của toàn bộ hệ thống pháp luật.

Hiện tại, thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định từ giá trị chuyển nhượng, với mức thuế suất là 2%. Bảng giá đất sẽ được điều chỉnh hàng năm và sẽ gần gũi hơn với giá thị trường. Bằng cách này, việc quản lý thuế sẽ trở nên chặt chẽ hơn, đồng thời ngăn chặn tình trạng đầu cơ và tạo ra một môi trường thị trường bất động sản bền vững hơn.