Giải pháp thay thế cho vật liệu xây dựng truyền thống

Tại hội nghị mang tên “Phát triển các loại vật liệu xây dựng tái chế và vật liệu xây dựng mới tại Thành phố”, ông Võ Nguyên Phong, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, đã nhấn mạnh rằng việc phát triển và sản xuất các loại vật liệu xây dựng hiện đại cùng với vật liệu tái chế là rất cần thiết để đáp ứng nhu cầu gia tăng vật liệu trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa của cả nước, đặc biệt là tại TP.Hà Nội.

VẬT LIỆU KHOÁNG SẢN TỰ NHIÊN ĐANG BỊ GIỚI HẠN

Theo ông Phong, vật liệu xây dựng giữ vị trí quan trọng trong sự phát triển của mỗi quốc gia cũng như mỗi địa phương. Đặc biệt tại Hà Nội, khi quá trình đô thị hóa diễn ra với tốc độ nhanh chóng, nhu cầu cho vật liệu xây dựng để hỗ trợ công tác xây dựng các công trình ngày càng cao. Tuy nhiên, việc sử dụng các vật liệu truyền thống từ nguồn khoáng sản tự nhiên dần dần đang có dấu hiệu cạn kiệt. Do đó, cần thiết phải phát triển các vật liệu mới, thông minh và tái chế để thay thế cho các loại vật liệu truyền thống.

Hiện tại, TP.Hà Nội đang thực hiện nhiều dự án quy hoạch khu đô thị, xây dựng nhà ở và nâng cấp hệ thống giao thông, trong đó có các dự án trọng điểm như Vành đai 4. Mặc dù nhu cầu về vật liệu cho các dự án này rất lớn, nhưng việc chủ động cung ứng các loại như đá xây dựng, cát hay đất đắp vẫn còn gặp khó khăn vì phải nhập khẩu từ các tỉnh lân cận. Điều này chỉ ra rằng, trong tương lai gần, cần phải có nghiên cứu để phát triển các loại vật liệu thay thế, bền vững và thân thiện với môi trường.

Nói về vấn đề này, ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng của Bộ Xây dựng, cho biết Chính phủ và Bộ Xây dựng đã ban hành nhiều chính sách nhằm phát triển ngành vật liệu xây dựng. Đặc biệt chú trọng đến mục tiêu phát triển bền vững, tập trung phát triển vật liệu xanh, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030, với tầm nhìn đến năm 2050, đã được Thủ tướng thông qua bằng Quyết định số 1266/QĐ-TTg ngày 18/8/2020. Chương trình phát triển vật liệu xây dựng không nung tại Việt Nam đến năm 2030 cũng đã được phê duyệt theo Quyết định số 2171/QĐ-TTg ngày 23/12/2021. Trong đó, nhấn mạnh việc sử dụng tối đa các nguồn phế thải có thể tái chế và tái sử dụng làm nguyên liệu cho sản xuất vật liệu không nung.

Chiến lược phát triển ngành xây dựng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cũng đã được phê duyệt với mục tiêu nâng cao năng lực ngành vật liệu xây dựng, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường và phát triển sản phẩm có công nghệ cao nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước cũng như tăng cường xuất khẩu.

Mặc dù vậy, đại diện của Bộ Xây dựng khẳng định cần nhiều cuộc thảo luận và kinh nghiệm từ các chuyên gia nhằm nghiên cứu và ứng dụng những phát triển mới trong lĩnh vực vật liệu xây dựng tái chế cũng như các loại vật liệu hiện đại, nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành này tại Hà Nội và trên toàn quốc.

CẦN XÂY DỰNG CƠ CHẾ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG VẬT LIỆU MỚI

Ông Phạm Văn Bắc, Phó Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, cho biết rằng ngành vật liệu xây dựng đã không ngừng phát triển và nâng cao công nghệ trong những năm qua. Các nhà máy đã áp dụng nhiều công nghệ hiện đại, với nhiều dây chuyền sản xuất đã được cơ giới hóa và tự động hóa để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Trước nhu cầu ngày càng cao trong ngành công nghiệp vật liệu, nhiều sản phẩm mới đã được giới thiệu, đóng vai trò giải pháp tiên tiến để khắc phục những nhược điểm của vật liệu truyền thống. Các loại vật liệu mới như vật liệu nano, đá ốp lát nhân tạo, gạch làm mát, và kính tiết kiệm năng lượng đã và đang dần gia nhập vào thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên, đại diện Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam cũng chỉ ra rằng vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Để thúc đẩy sự phát triển của ngành vật liệu mới trong thời gian tới, ông Bắc nhấn mạnh sự cần thiết trong việc xây dựng các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho môi trường đầu tư, góp phần phát triển thị trường cho sản phẩm vật liệu mới, đồng thời cải cách cơ chế về khoa học – công nghệ để trao quyền sở hữu cho các nghiên cứu có ứng dụng thực tiễn.

Cần chú trọng vào việc nắm vững công nghệ sản xuất các sản phẩm vật liệu mới, kết hợp với việc bồi dưỡng kỹ năng cho nhân viên và cán bộ quản lý trong các doanh nghiệp. Tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp nhận công nghệ và nâng cao năng lực sản xuất vật liệu xây dựng mới cũng là vấn đề quan trọng.

Ông Lê Trung Thành cũng bày tỏ hy vọng rằng chính quyền thành phố sẽ khai thác hiệu quả các tiềm năng, phát triển sản phẩm vật liệu mới, tiết kiệm năng lượng và tái chế, tạo ra giá trị kinh tế cao. Việc đưa công nghệ tiên tiến vào sản xuất sẽ giúp tăng năng suất, chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm.

Đặc biệt, thành phố cần tạo điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế tham gia vào việc phát triển các loại vật liệu xây dựng mới, thay thế các loại truyền thống nhằm giảm thiểu ô nhiễm và đảm bảo hiệu quả kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đó, việc dự báo và nắm bắt diễn biến thị trường trong nước và quốc tế cũng rất quan trọng, giúp doanh nghiệp chủ động ứng phó và vạch ra hướng đi ổn định cho sản xuất. Tăng cường đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng, dự án nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp cũng như tháo bỏ rào cản cho thị trường bất động sản sẽ tạo động lực cho sự phát triển của các loại vật liệu mới.